Zaopatrzenie profesjonalnego ogrodnictwa Ponad 10 000 produktów do upraw szklarniowych Program lojalnościowy
Dostawy i płatności
≡
Koszyk
0
progress indicator
Dodawanie produktu...
Wpisz tutaj nazwę produktu, którego szukasz
Szukaj
Home
Strona główna  Bank wiedzy  Dezynfekcja i ochrona  Choroby pomidorów szklarniowych

Choroby pomidorów szklarniowych

choroby pomidora pod osłonami
 Czas czytania: 7 min | Ostatnia aktualizacja: 06-09-2022

Choroby pomidora szklarniowego przysparzają znacznych trudności producentom pomidora. Powodują uszkodzenia roślin oraz owoców, obniżając ich wartość lub całkowicie dyskwalifikując ze sprzedaży. Uprawy pomidora szklarniowego są najczęściej atakowane przez patogeny grzybowe, jednak choroby bakteryjne i wirusowe stanowią nie mniejsze zagrożenie dla opłacalności uprawy.

W poniższym artykule:
  1. Choroby pomidora pod osłonami
  2. Objawy chorób pomidora
  3. Zwalczanie chorób pomidora

Choroby pomidora pod osłonami

Specyfika uprawy pomidora pod osłonami sprawia, że rośliny atakowane są przez inne choroby niż w przypadku uprawy gruntowej. Ponadto, choroby występujące w obu rodzajach upraw mogą dawać nieco inne objawy pod osłonami niż w uprawie gruntowej. Najczęstsze choroby pomidorów szklarniowych: 

Wykonaj badania diagonstyczne pomidora
i dowiedz się jaki patogen zaatakował Twoją uprawę

Objawy chorób pomidorów nie zawsze są łatwe do zdiagnozowania na podstawie objawów. Kiedy ustalenie jaki patogen zaatakował Twoją uprawę jest utrudnione, czasem niezbędne okazuje się skorzystanie z analizy DNA patogenów. Analiza patogenów jest najdokładniejszym badaniem, mającym na celu wykrycie chorób pomidora. Prowadzona jest w oparciu o panel patogenów najczęściej atakujących uprawy pomidora. Badania wykonywane są z próbek pobranych z części rośliny, gleby lub wody.

» Sprawdź badanie patogenów pomidora


Objawy chorób pomidora szklarniowego


Choroby pomidorów szklarniowych można rozpoznać na podstawie zespołu objawów, występujących na różnych częściach rośliny, począwszy od liści i ogonków liściowych, przez kwiaty, owoce łodygi i korzenie. Aby trafnie rozpoznać chorobę, należy dokładnie przyjrzeć się wszystkim jej częściom w poszukiwaniu charakterystycznych objawów.



Objawy chorób pomidora na korzeniach


Zgnilizna korzeni pomidora 

  • Zaraza ziemniaka - choroba jest wywoływana przez organizm grzybopodobny Phytophthora infestans, który zimuje w korzeniach pomidora oraz objawia się zgnilizną korzeni. Zmiany stopniowo rozwijają się w kierunku podstawy łodygi, powodując rozległe, brązowe lub czarne plamy okalające łodygę, ostro odgraniczone


Zamieranie korzeni pomidora

  • Fuzarioza zgorzelowa pomidora - zamieranie korzeni może być symptomem fuzariozy zgorzelowej pomidora, wywoływanego przez grzyby rodzaju Fusarium oxysporum f.sp . radicis-lycopersici. Porażone tą chorobą korzenie stopniowo brązowieją i zamierają, a na ich powierzchni pojawiają się małe, ciemne plamki. Wraz z rozwojem choroby wzrost rośliny zostaje zahamowany, liście żółkną, łodyga brunatnieje a na jej powierzchni pojawiają się szarozielone lub brązowawe smugi i nerkotyczne plamy.

Nadmierny wzrost korzeni pomidora

  • Choroba szalonych korzeni - intensywny wzrost korzeni włośnikowych może świadczyć o chorobie szalonych korzeni, wywoływanej przez bakterię Rhizobium rhizogenes/radiobacter. Pociąga on za sobą tworzenie się białych guzków i galasów na łodygach, które z czasem zmieniają kolor na brązowawy. Choroba powoduje nadmierny wzrost wegetatywny roślin i zahamowanie rozwoju owoców.


Objawy chorób pomidora na owocach


Choroby atakujące owoce pomidora są szczególnie groźne dla upraw pomidora szklarniowego, gdyż to właśnie owoce są materiałem handlowym. Uszkodzenia owoców w postaci plam, przebarwień i deformacji obniżają wartość pomidorów, a w wielu przypadkach całkowicie dyskwalifikują je jako materiał handlowy.


Zgnilizna pomidorów

  • Zgnilizna twardzikowa - mokra zgnilizna pomidorów z towarzyszącym jej białawym, obfitym nalotem grzybni może świadczyć o zgniliźnie twardzikowej, wywoływanej przez grzyb z rodzaju Sclerotinia sclerotiorum. Oprócz objawów na owocach choroba uwidacznia się na łodydze w postaci białawych plam o suchej powierzchni. Wewnątrz łodygi tworzy się watowata grzybnia, z widocznymi czarnymi punktami – sklerocjami grzyba.
  • Szara pleśń – do zgnilizny owoców pomidora może prowadzić również szara pleśń, wywoływana przez grzyb Botrytis cinerea. Porażenie rośliny można rozpoznać również na podstawie szarozielonych lub żółtawych, koncentrycznych plam na liściach i łodygach, które przy wyższej wilgotności powietrza pokrywają się puszystym, szarym nalotem grzyba.

Plamy na owocach pomidora

  • Bakteryjna cętkowatość pomidora – plamki spowodowane tą chorobą mają cętkowaty kształt, są drobne i zabarwione na brązowo. Oprócz charakterystycznych cętek choroba objawia się ograniczonym zawiązywaniem owoców, a także pojawianiem się wodnistych, ciemnozielonych, nieregularnych plam na liściach otoczonych żółtą obwódką. Zainfekowane liście stopniowo zamierają, pąki kwiatowe pokrywają się bardzo drobnymi, czarnymi plamkami a łodygi – ciemnobrązowymi, rozległymi nerkozami o wydłużonym kształcie.
  • Alternarioza pomidora – czarne plamy na pomidorze, o skórzastej strukturze i koncentrycznym sferowaniu mogą świadczyć o porażeniu rośliny grzybem z rodzaju Alternaria solani, wywołującym alternariozę. Oprócz objawów na owocach choroba przejawia się również na łodygach, na których pojawiają się wydłużone, lekko wklęśnięte plamy, nieco jaśniejsze na środku niż na brzegach. Liście żółkną i zwijają się, a na ich powierzchni pojawiają się ciemnobrązowe, okrągłe lub lekko kanciaste plam, ograniczonych nerwami
  • Rak bakteryjny pomidora – wybrzuszone plamy na owocach pomidora, okolone białą obwódką mogą oznaczać zainfekowanie przez bakterię Clavibacter michiganensis. Plamom towarzyszy białawe, prześwitujące przez skórkę siatkowanie owoców oraz żółtawe zabarwienie wiązek przewodzących. Liście zwijają się i zasychają, a na ich powierzchni pojawiają się białawe, nerkotyczne plamy. Łodyga pokrywa się brunatnoczarnymi smugami i głębokimi, podłużnymi pęknięciami, z których przy wysokiej wilgotności wydobywa się śluz bakteryjny
  • Wirus mozaiki pepino – daje objawy w postaci marmurkowatych, czerwono-pomarańczowych plam na powierzchni owocu, którym towarzyszy mozaika liści oraz chlorotyczne plamy na ich powierzchni. Łodygi pokrywają się nerkozami i stopniowo zamierają

Objawy chorób pomidora na liściach

Choroby, atakujące uprawę pomidora często mogą być rozpoznawane na podstawie deformacji oraz plamistości liści. Choć objawy na liściach stanowią zwykle pierwszą grupę objawów, zaobserwowaną w uprawie, aby zyskać pewność, jaki patogen zaatakował rośliny, należy porównać je z symptomami widocznymi na innych częściach rośliny: owocach, pędach i korzeniach.


Plamy na liściach pomidora

Wielkość, zabarwienie oraz struktura zmian na liściach stanowi cenną wskazówkę na temat patogenu, który mógł zaatakować uprawę. Warto jednak pamiętać, by ostateczną diagnozę postawić dopiero na podstawie szeregu objawów - pozwoli to na trafne zidentyfikowanie choroby i szybkie podjęcie działań, mających na celu jej zwalczenie. 

  • Bakteryjna cętkowatość pomidora – pojawienie się na liściach wodnistych, ciemnozielonych plam o nieregularnym kształcie, okolonych żółtawą obwódką może świadczyć o zainfekowaniu uprawy przez bakterię Pseudomonas syringae. Wraz z rozwojem choroby liście zasychają, a pąki kwiatowe pokrywają się bardzo drobnymi, czarnymi plamkami. Na łodygach pojawiają się wydłużone, ciemnobrązowe plamy, a na owocach – drobne, brunatne cętki.
  • Szara pleśń – choroba objawia się poprzez szarozielone lub żółtawe plamy o koncentrycznym strefowaniu. W warunkach wyższej wilgotności na liściach pojawia się puszysty, szary nalot grzyba, który pokrywa również pędy i owoce. Owoce dodatkowo pokrywają się wodnistymi szaro- lub żółtozielonymi plamami i gniją. W zaawansowanym stadium zgnilizna może objąć nawet cały owoc.
  • Alternarioza pomidora– plamy na liściach, towarzyszące tej chorobie przybierają okrągły lub lekko kanciasty, ograniczony nerwami kształt i ciemnobrunatny kolor. Towarzyszy mi zwijanie się i żółknięcie liści. Symptomy pojawiają się również na łodydze, w postaci wydłużonych, lekko wklęśniętych plam, nieco jaśniejszych w środku niż na brzegach oraz na owocach – w formie ciemnobrązowych lub czarnych, skórzastych, lekko zagłębionych plam z koncentrycznym strefowaniem.
  • Mozaika pomidora – zielona lub żółta mozaika na liściach wraz z towarzyszącą jej nitkowatością oraz paprociowatością liści oraz smugowatością łodygi może świadczyć o porażeniu rośliny wirusem mozaiki pomidora. Wraz z rozwojem choroby można zaobserwować słabsze zawiązywanie owoców, a te które się rozwiną są drobne, zniekształcone i nierównomiernie wybarwione.
  • Zaraza ziemniaka – szarawe lub zielonobrązowe, nerkotyczne plamy na liściach pomidora wraz z towarzyszącymi im, rozległymi, brązowoczarnymi plamami, ostro odgraniczonymi od zdrowej tkanki mogą wskazywać na porażenie rośliny patogenem ver. Oprócz objawów na liściach i łodygach symptomy choroby można zaobserwować na owocach w postaci nieregularnych, wybrzuszonych plam o twardej powierzchni oraz na korzeniach – w postaci zgnilizny.
  • Werticiloza – brązowawe lub szarawe plamy w kształcie litery V mogą świadczyć o zaatakowaniu rośliny przez grzyby z grupy Verticillium dahliae. Wraz z rozwojem choroby, oprócz plam na liściach można zaobserwować stopniowe więdnięcie liści wierzchołkowych.
  • Wirus brunatnej wyboistości owoców pomidora – plamy na liściach pomidora, świadczące o porażeniu rośliny wirusem ToBRFV mają charakter mozaikowatych przebarwień. Towarzyszy im paprociowatość liści, podłużne nerkozy na łodydze oraz pojawianie się czarnych plam i punktów na owocach.
  • Wirus mozaiki pepino – pojawienie się chlorotycznych plam na liściach oraz pokrycie ich powierzchni charakterystyczną mozaiką może świadczyć o zainfekowaniu rośliny przez wirus mozaiki pepino. Dodatkowe objawy choroby widoczne są na owocach, w postaci marmurkowych, pomarańczowo-czerwonych plam.

Zwijanie się liści pomidora

  • Alternarioza pomidora – w przebiegu tej choroby zwijaniu się liści towarzyszy pojawianie się ciemnobrązowych, okrągłych lub lekko kanciastych plam, odgraniczonych nerwami. Uszkodzeniu ulegają również owoce, które pokrywają się ciemnobrązowymi lub czarnymi, lekko zagłębionymi plamami o skórzastej powierzchni oraz koncentrycznym sferowaniu.
  • Rak bakteryjny pomidora – liście rośliny zainfekowanej tą chorobą zasychają i zwijają się, a na ich powierzchni pojawiają się białawe, nerkotyczne plamy. Na łodydze pojawiają się ciemnobrązowe smugi i głębokie, podłużne pęknięcia, które przy wysokiej wilgotności powietrza pokrywają się śluzem bakteryjnym. Choroba widoczna jest również na owocach, na których pojawia się prześwitujące przez skórkę, białawe siatkowanie. Wiązki przewodzące przebarwiają się na żółto a na powierzchni owoców
  • Wirus żółtej kędzierzawości pomidora – zawijaniu brzegów liści w rozwoju tej choroby towarzyszy skręcenie stożków wzrostu, które jest charakterystycznym objawem choroby. Ponadto liście są mniejsze i przebarwione na żółto, szczególnie pomiędzy żyłkami oraz na brzegach. Wirus silnie ogranicza zawiązywanie owoców, powodując duże straty w uprawie.

Zwalczanie chorób pomidora szklarniowego

Do zwalczania chorób grzybowych pomidora przeznaczony jest cały szereg fungicydów, opracowanych z myślą o zwalczania konkretnych patogenów. Szybkie wykrycie patogenu oraz podjęcie bezzwłocznych działań pozwala na zwalczenie choroby i zminimalizowanie strat w uprawie. Inaczej jest w przypadku większości chorób bakteryjnych i wirusowych. W ich przypadku zwalczanie chorób za pomocą środków chemicznych lub biologicznych jest bezskuteczne. Kluczowe znaczenie ma zatem zapobieganie pojawieniu się patogenu w uprawie poprzez zachowanie wysokich standardów higieny i dezynfekcji. Po wykryciu choroby wirusowej w uprawie należy natychmiast usunąć porażone części roślin lub całe rośliny i poddać je utylizacji. Aby zapobiec przenoszeniu się choroby pomiędzy kolejnymi rzędami roślin należy dezynfekować wszystkie narzędzia i przedmioty, wykorzystywane w szklarni, a także dłonie i ubrania pracowników.

Choroby pomidorów - opryski



Masz pytanie dotyczące chorób roślin?

Skontaktuj się z nami za pomocą formularza lub wiadomości e-mail. Nasi specjaliści udzielą odpowiedzi na Twoje pytania i pomogą wybrać odpowiednie rozwiązania do Twojej uprawy.


Dominika Strzempa, Kamil Szybczyński, Sylwester Łazarek
Wyślij e-mail
Do not delete this link