​​Strona główna > Bank wiedzy​​​​​

Naturalni wrogowie szkodników upraw

Naturalni wrogowie szkodników upraw to szereg pożytecznych organizmów, które przyczyniają się do kontroli występowania szkodników w uprawie. Stanowią one najważniejszą część biologicznej ochrony upraw. W zależności od gatunku ograniczają one występowanie szkodnika żywiąc się dorosłymi osobnikami, larwami lub pasożytując je. Wśród pożytecznych gatunków, chroniących uprawy ogrodnicze przed szkodliwym działaniem szkodników należą pożyteczne:
  • bakterie i grzyby,
  • błonkówki,
  • chrząszcze,
  • muchówki,
  • nicienie,
  • pluskwiaki,
  • roztocze.

Dlaczego warto wybrać naturalnych wrogów do zwalczania szkodników?

Coraz powszechniejsze wykorzystanie biologicznych środków ochrony roślin, w tym organizmów pożytecznych wynika z rosnącej odporności szkodników na opryski chemiczne, jak również z coraz większej dbałości o prowadzenie upraw w sposób ekologiczny i przyjazny dla środowiska. Aby zminimalizować częstotliwość stosowania chemicznych oprysków do niezbędnego minimum oraz zmniejszyć ilość pozostałości pestycydów w produkowanej żywności, warto skorzystać z pomocy naturalnych sprzymierzeńców w walce ze szkodnikami. Poniżej prezentujemy pełną gamę owadów i nicieni pożytecznych polecanych w ochronie upraw ogrodniczych.

Bakterie i grzyby

Bacillus thuringiensis
Bacillus thuringiensis jako naturalny wróg
Bacillus thuringiensis to bakteria będąca naturalnym wrogiem gąsienic motyli. Bakterie te wydzielają toksyny powodujące śmierć gąsienic w ciągu 1 do 7 dni.
Beauveria bassiana
Beauveria bassiana jako naturalny wróg
Beauveria bassiana to grzyb będący naturalnym wrogiem wciornastków i mączlików. Komórki grzyba przenikają do ciała owada, powodując jego śmierć po około 5 dniach.
Trichoderma harzianum
Trichoderma harzianum jako naturalny wróg
Trichoderma harzianum jest grzybem występującym naturalnie w glebie. Niektóre jego szczepy stosuje się w walce ze szkodliwymi grzybami glebowymi (Pythium, Fusarium, Rhizoctonia i Sclerotinia).

Błonkówki

Drapieżne błonkówki
Drapieżne błonkówki
Drapieżne błonkówki składają jaja w lub na innych owadach. Niektóre pasożytnicze błonkówki wstrzykują owadowi paralityczny lub śmiercionośny jad w tym samym czasie.
Aphelinus abdominalis
Aphelinus abdominalis
Aphelinus abdominalis jest pasożytniczą błonkówką polecaną do kontroli mszycy ziemniaczanej smugowej (Macrosiphum euphorbiae) i mszycy ziemniaczanej średniej (Aulacorthum solani).
Aphidius colemani
Aphidius colemani
Pasożytnicza osa Aphidius colemani to jeden z najskuteczniejszych biologicznych środków zwalczania mszyc. Pasożytuje m.in. mszycę ogórkową Aphis gossypii i mszycę brzoskwiniową Myzus persicae.
Aphidius ervi
Aphidius ervi
Aphidius ervi
to pasożytnicza błonkówka stosowana do kontrolowania wielu gatunków mszyc, m.in. mszyca ziemniaczana smugowa Macrosiphum euphorbiae czy mszyca ziemniaczana średnia Aulacorthum solani.
Aphidius matricariae
Aphidius matricariae
Aphidius matricariae to pasożytnicza błonkówka stosowana do ochrony upraw ogrodniczych przed mszycami.
Dacnusa sibirica
Dacnusa sibirica
Dacnusa sibirica 
to pasożytnicza błonkówka stosowana w kontroli miniarek. Ten gatunek najskuteczniejszy jest w niższych temperaturach, dlatego łączy się ją z ciepłolubnym gatunkiem Diglyphus isaea.
Diglyphus isaea
Diglyphus isaea
Diglyphus isaea
to pasożytnicza błonkówka stosowana w kontroli miniarek. Ten gatunek najskuteczniejszy jest w wyższych temperaturach, dlatego jego stosowanie łączone jest z Dacnusa sibirica.
Encarsia formosa
Encarsia formosa
Pasożytnicza osa Encarsia, znana również jako Encarsia formosa, jest wrogiem naturalnym mączlika szklarniowego. Można wykorzystać tę pasożytniczą osę w uprawie warzyw i roślin ozdobnych.
Eretmocerus eremicus
Eretmocerus eremicus
Eretmocerus eremicus
(osiec mączlikowy) to pożyteczna błonkówka, pasożytująca mączlika szklarniowego i ostroskrzydłego, powszechnie stosowana w profesjonalnym ogrodnictwie do jego kontroli.
Trichogramma achaeae
Trichogramma achaeae
Trichogramma achaeae
jest endopasożytem atakującym jaja skośnika pomidorowego (Tuta absoluta). Osobniki dorosłe również żywią się jajami T. absoluta.

Chrząszcze

Drapieżne chrząszcze (biedronki)
Drapieżne chrząszcze (biedronki)
Drapieżne chrząszcze są naturalnymi wrogami różnych szkodników: mszyc, pluskwiaków, przędziorków i mączlików. Zjadają od 60 do 150 szkodników dziennie. Dlatego też są często stosowane w ogrodnictwie.
Cryptolaemus montrouzieri
Cryptolaemus montrouzieri
Drapieżny chrząszcz Cryptolaemus montrouzieri jest naturalnym wrogiem wełnowców i dlatego może być wykorzystywany jako biologiczny wróg naturalny.
Delphastus catalinae
Delphastus catalinae
Delphastus catalinae to drapieżny chrząszcz z rodziny biedronkowatych, który jest naturalnym wrogiem mączlika: zarówno szklarniowego jak i ostroskrzydłego, atakując ich larwy oraz jaja.
Atheta coriaria
Atheta coriaria
Atheta coriaria
jest chrząszczem z rodziny kusakowatych, stosowanym do zwalczania larw ziemiórek. Dowiedz się więcej o jej zastosowaniu.

Muchówki

Drapieżne muchówki
Drapieżne muchówki
Muchówki to naturalni wrogowie przędziorków i mszyc. Feltiella acarisuga jest skuteczna głównie przeciwko przędziorkom; muchówka Aphidoletes aphidimyza — przeciwko mszycom.
Aphidoletes aphidimyza
Aphidoletes aphidimyza
Aphidoletes aphidimyza
, znany również jako pryszczarek mszycojad jest muchówką z rodziny pryszczarkowatych, stosowaną do kontroli mszyc w uprawach ogrodniczych.
Felitiella acarisuga
Felitiella acarisuga
Dorosłe osobniki Pryszczarka przędziorkojada (Feltiella acarisuga) poszukują skupisk przędziorków i składają jaja w ich pobliżu. Larwy są bardzo żarłoczne i niszczą kolonie przędziorków.

Sieciarki i bzygowate

Chrysoperla carnea
Chrysoperla carnea
Sieciarka Chrysoperla carnea (złotook drapieżny) jest naturalnym wrogiem różnych szkodników, ale jest stosowany głównie przeciwko mszycom i mączlikom. Żarłoczne są szczególnie larwy złotooka.
Episyrphus balteatus
Episyrphus balteatus
Episyrphus balteatus
to muchówka z rodziny bzygowatych, której larwy wysysają mszyce. Dorosłe osobniki składają jaja w wybranych pobliżu mszyc, dzięki czemu larwy mogą łatwo dotrzeć do ofiary.
Sphaerophoria rueppellii
Sphaerophoria rueppellii
Sphaerophoria rueppellii 
to bzyg występujący głównie w Europie, będący znanym środkiem zwalczania biologicznego różnych gatunków mszyc, zwłaszcza Macrosiphum. Bzyg ten jest stosowany głównie w uprawie papryki.

Nicienie

Nicienie pożyteczne
Nicienie pożyteczne
Nicienie pożyteczne mogą być stosowane przeciwko różnym szkodnikom: wciornastkom, ziemiórkom, opuchlakom i pędrakom, muchówkom, gąsienicom motyli i wielu innych.
Nicienie na ziemiórki i wciornastki
Nicienie na ziemiórki i wciornastki
Nicienie na ziemiórki i wciornastki stanowią skuteczny sposób biologicznego zwalczania tych szkodników. Ziemiórki i wciornastki są jednymi z najpoważniejszych szkodników w uprawie pieczarek.
Nicienie na ziemiórki i wciornastki
Nicienie do zwalczania motyli i muchówek
Nemasys C zawiera osobniki Steinernema carpocapsae, nicieni pasożytujących na owadach. Stosowany jest do kontroli zimujących stadiów owocówki jabłkóweczki, owocówki południóweczki, larw muchówek z rodziny Ephydridae, poczwarek szeliniaka sosnowego i gąsienic motyli.
Nicienie na opuchlaki i pędraki
Nicienie na opuchlaki i pędraki
Nicienie na opuchlaki i pędraki, zawarte w preparatach Nemasys L i G, zwalczają szkodniki poprzez pasożytowanie. Charakteryzują się wysoką skutecznością i długim czasem działania, a przede wszystkim — szybkim efektem. 
Heterorhabditis bacteriophora
Heterorhabditis bacteriophora
Heterorhabditis sp. to nicienie pasożytujące na owadach, przeznaczone do zwalczania stadiów larwalnych ogrodnicy niszczylistki (Phyllopertha horticola) i innych szkodników glebowych.
Steinernema carpocapsae
Steinernema carpocapsae
Steinernema carpocapsae
to nicienie stosowane do kontroli owocówki jabłkóweczki (Cydia pomonella), owocówki południóweczki (Cydia molesta), larw brzegówki — Scatella i gąsienic motyli.
Steinernema feltiae
Steinernema feltiae
Steinernema feltiae 
to nicienie pasożytujące na owadach. Preparat stosowany jest do kontroli ziemiórek (Sciaridae, Bradysia spp.), miniarek i wciornastka zachodniego (Frankliniella occidentalis).
Steinernema kraussei
Steinernema kraussei
Steinernema kraussei 
to nicienie pasożytujące na owadach, przeznaczony do zwalczania stadiów larwalnych opuchlaka truskawkowca (Otiorhynchus sulcatus) i innych szkodników glebowych.

Pluskwiaki

Drapieżne pluskwiaki
Drapieżne pluskwiaki jako naturalni wrogowie
Drapieżne pluskwiaki są naturalnymi wrogami wciornastków i przędziorków i dlatego mogą być wykorzystywane jako naturalni wrogowie tych szkodników. W ogrodnictwie szklarniowym do biologicznego zwalczania szkodników wykorzystuje się różne gatunki drapieżnych pluskwiaków.
Anthocoris nemorialis
Anthocoris nemorialis
Anthocoris nemorialis
to drapieżny pluskwiak różnoskrzydły z rodziny dziubałkowatych. Jeden z głównych naturalnych wrogów miodówki gruszowej plamistej (Cacopsylla pyri) i innych szkodników.
Macrolophus pygmaeus
Macrolophus pygmaeus
Macrolophus pygmaeus
(dziubałeczek mączlikowy) to drapieżny pluskwiak stosowany głównie do ochrony upraw przed mączlikami, ale też przed mszycami, przędziorkami, wciornastkami i gąsienicami.
Orius laevigatus
Orius laevigatus
Drapieżny pluskwiak Orius Laevigatus jest naturalnym wrogiem przede wszystkim wciornastka, ale również mączlika i mszycy. Jest powszechnie stosowany w ogrodnictwie.
Orius mayusculus
Orius mayusculus
Orius mayusculus
to drapieżny pluskwiak różnoskrzydły z rodziny tasznikowatych, będący naturalnym wrogiem wciornastka. Dodatkowo żywi się również jajami motyli, przędziorkami, mączlikami, mszycami.

Roztocze

Drapieżne roztocze
Drapieżne roztocze jako naturalni wrogowie
Drapieżne roztocze są naturalnymi wrogami przędziorków i dlatego mogą być wykorzystywane do zwalczania biologicznego. Istnieją różne rodzaje drapieżnych roztoczy. Jeden gatunek może być użyty tylko przeciwko przędziorkom, ale są też gatunki, które (dodatkowo) mają jednego lub więcej innych naturalnych wrogów.
Drapieżne roztocze glebowe
Drapieżne roztocze glebowe
Roztocze glebowe są naturalnymi wrogami wciornastków, muchówek i skoczogonków. Najbardziej znane gatunki to Stratiolaelaps scimitus (Hypoaspis miles), Gaelolaelaps aculeifer i Macrocheles robustulus.
Amblyseis montdorensis
Amblyseius montdorensis
Amblyseius montdorensis
znany również pod nazwą Transeius montdorensis to drapieżne roztocze, którego głównym pokarmem jest wciornastek, zwłaszcza pierwsze i drugie stadium larwalne oraz mączlik.
Amblyseius andersoni
Amblyseius andersoni
Amblyseius andersoni 
jest polifagiem żywiącym się przede wszystkim przędziorkami (przędziorek chmielowiec, szklarniowiec, owocowiec). Może być stosowany w uprawach pod osłonami i w terenie otwartym.
Amblyseius cucumeris
Amblyseius cucumeris
Amblyseius cucumeris
jest polifagiem żywiącym się przede wszystkim larwami wciornastka, ale zjada też przędziorki, jaja i pierwsze stadia larwalne różnych szkodników, a także pyłek roślin.
Amblyseius degenerans
Amblyseius degenerans
Amblyseius degenerans
jest dobrze znanym drapieżnym roztoczem, który dobrze rozwija się w miesiącach zimowych. Ten drapieżny roztocz jest wykorzystywany jako biologiczny środek kontroli przeciwko wciornastkom.
Amblyseius swirskii
Amblyseius swirskii
Amblyseius swirskii
to pożyteczne roztocze, które żywi się głównie jajami i wczesnymi stadiami larwalnymi mączlików oraz pierwszym stadium larwalnym wciornastków.
Neoseiulus californicus
Neoseiulus californicus
Neoseiulus californicus
, dostępny również pod nazwą Amblyseius californicus to drapieżne roztocze, powszechnie wykorzystywane do kontrolowania przędziorków w uprawach ogrodniczych.
Phytoseiulus persimilis
Phytoseiulus persimilis
Phytoseiulus persimilis
(dobroczynek szklarniowy) jest znany na całym świecie jako skuteczny wróg przędziorków, stosowany w uprawach warzyw, owoców i roślin ozdobnych.
Hypoaspis miles
Hypoaspis miles
Hypoaspis miles
(Stratiolaelaps scimitus) jest naturalnym wrogiem wielu różnych owadów glebowych, takich jak ziemiórki, wciornastki czy skoczogonki.

Pokarm zastępczy

RB
Rhopalosiphum padi
Rhopalosiphum padi
jest mszycą zbożową, żerującą wyłącznie na zbożach. Jej wprowadzenie do uprawy jest bezpieczne. Stanowi ona pokarm dla Aphidius colemani, gatunku atakującego mszyce.
RB
Rhopalosiphum padi
Rhopalosiphum padi
jest mszycą zbożową, żerującą wyłącznie na zbożach. Jej wprowadzenie do uprawy jest bezpieczne. Stanowi ona pokarm dla Aphidius colemani, gatunku atakującego mszyce.

Naturalni wrogowie w walce ze szkodnikami

Organizmy pożyteczne mogą być stosowane do skutecznego zapobiegania i zwalczania wielu powszechnie występujących szkodników upraw. W Royal Brinkman dysponujemy szeroką gamą naturalnych wrogów następujących szkodników:
  • Mączlika — m.in. drapieżny pluskwiak Macrolophus pygmaeus, roztocza Amblyseius swirskii, Amblyseius montdorensis, pożyteczne błonkówki Encarsia Formosa i Eretmocerus Eremicus oraz chrząszcz Delphastus catalinae
  • Wciornastka — do jego zwalczania mogą być wykorzystywane gatunki takie jak drapieżne pluskwiaki Orius laevigatus, Orius mayusculus, Anthocoris nemoralis oraz Macrolophus pygmaeus, pożyteczne roztocza Hypoaspis Miles, Amblyseius montdorensis, Amblyseius cucumeris, Amblyseius swirskii, sieciarka Chrysoperla carnea oraz pożyteczne nicienie Steinernema feltiae.
  • Mszyc — m.in. pasożytnicze osy Aphidius colemani, Aphelinus abdominalis, Aphidius ervi, muchówka Aphidoletes aphidimyza, sieciarka Chrysoperla carnea.
  • Przędziorka — organizmy takie jak: drapieżne roztocza Phytoseiulus persimilis, Neoseiulus californicus, Amblyseius andersoni, Amblyseius swirskii oraz muchówka Feltiella acarisuga.
  • Miniarek — do zwalczania miniarek mogą być stosowane pasożytnicze błonkówki Dacnusa sibirica oraz Diglyphus isaea, a także pożyteczne nicienie Steinernema feltiae.
  • Gąsienic motyli — m.in. Trichogramma achaeae, drapieżny pluskwiak Macrolophus pygmaeus pożyteczne nicienie Steinernema carpocapsae.
  • Ziemiórek — do ich kontroli mogą być wykorzystywane roztocza Hypoaspis miles oraz pożyteczne nicienie Steinernema feltiae.
  • Opuchlaków i pędraków — zwalczane przez pożyteczne nicienie Heterorhabditis bacteriophora oraz Steinernema kraussei.
Jakie gatunki sprawdzą się w walce z określonymi szkodnikami? Sprawdź owady pożyteczne wg gatunku szkodnika.

Jak wybrać odpowiedni gatunek do zwalczania szkodników?

Jak spośród dziesiątek popularnych organizmów pożytecznych wybrać odpowiedni gatunek do ochrony Twojej uprawy? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na gatunek szkodnika, który ma być zwalczany. Do kontroli określonego gatunku szkodnika należy wybrać odpowiednie gatunki pożyteczne, które żywią się lub pasożytują w dorosłych osobnikach oraz larwach.

Wybierając odpowiedni gatunek organizmów pożytecznych, należy zwrócić uwagę również na:
  • Rodzaj uprawy — nie wszystkie gatunki nadają się do stosowania w uprawie każdego gatunku roślin. Część z nich może doskonale sprawdzać się w ochronie uprawy pomidora, ale negatywnie wpływać np. na uprawę ogórka.
  • Temperaturę i warunki klimatyczne w szklarni — należy wziąć pod uwagę warunki klimatyczne, panujące w szklarni. Poszczególne organizmy pożyteczne pracują efektywnie w różnych zakresach temperatur.
  • Inne gatunki pożyteczne, występujące w uprawie — niektóre gatunki organizmów pożytecznych mogą być z powodzeniem stosowane równolegle, dla osiągnięcia lepszych efektów w całej uprawie. Przed ich zastosowaniem należy jednak upewnić się, że nie zwalczają się one nawzajem.
  • Ilość szkodnika w uprawie — niektóre gatunki wymagają wczesnej introdukcji tak, by ich populacja w uprawie mogła odpowiednio rozwinąć się przed pojawieniem się szkodnika. Inne zaś lepiej sprawdzą się do natychmiastowego zastosowania.
Aby poprawnie dobrać naturalnych wrogów szkodników upraw, należy systematycznie monitorować ilość szkodnika w uprawie. Do tego celu warto skorzystać z tablic oraz taśm sygnalizacyjnych. Wiedza o liczebności populacji szkodnika pomoże odpowiednio dobrać środki do jego kontroli.

Aby naturalni wrogowie skutecznie chronili uprawę przed działaniem szkodników, należy dobrać odpowiednie gatunki organizmów pożytecznych w planowy i starannie przemyślany sposób. Planując ochronę z wykorzystaniem naturalnych wrogów, należy uwzględnić szereg szczegółowych uwarunkowań. Planujesz wprowadzić do swojej uprawy ochronę biologiczną z wykorzystaniem organizmów pożytecznych? Skorzystaj z profesjonalnej porady naszych specjalistów ds. integrowanej ochrony roślin. Pomogą Ci oni dobrać odpowiednie środki biologicznej i - w razie potrzeby — chemicznej ochrony roślin tak, by osiągnąć optymalny efekt w uprawie.
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 
Dominika Strzempa

Naturalni wrogowie szkodników upraw

Naturalni wrogowie szkodników upraw to szereg pożytecznych organizmów, które przyczyniają się do kontroli występowania szkodników w uprawie. Stanowią one najważniejszą część biologicznej ochrony upraw. W zależności od gatunku ograniczają one występowanie szkodnika żywiąc się dorosłymi osobnikami, larwami lub pasożytując je. Wśród pożytecznych gatunków, chroniących uprawy ogrodnicze przed szkodliwym działaniem szkodników należą pożyteczne:
  • bakterie i grzyby,
  • błonkówki,
  • chrząszcze,
  • muchówki,
  • nicienie,
  • pluskwiaki,
  • roztocze.

Dlaczego warto wybrać naturalnych wrogów do zwalczania szkodników?

Coraz powszechniejsze wykorzystanie biologicznych środków ochrony roślin, w tym organizmów pożytecznych wynika z rosnącej odporności szkodników na opryski chemiczne, jak również z coraz większej dbałości o prowadzenie upraw w sposób ekologiczny i przyjazny dla środowiska. Aby zminimalizować częstotliwość stosowania chemicznych oprysków do niezbędnego minimum oraz zmniejszyć ilość pozostałości pestycydów w produkowanej żywności, warto skorzystać z pomocy naturalnych sprzymierzeńców w walce ze szkodnikami. Poniżej prezentujemy pełną gamę owadów i nicieni pożytecznych polecanych w ochronie upraw ogrodniczych.

Bakterie i grzyby

Bacillus thuringiensis
Bacillus thuringiensis jako naturalny wróg
Bacillus thuringiensis to bakteria będąca naturalnym wrogiem gąsienic motyli. Bakterie te wydzielają toksyny powodujące śmierć gąsienic w ciągu 1 do 7 dni.
Beauveria bassiana
Beauveria bassiana jako naturalny wróg
Beauveria bassiana to grzyb będący naturalnym wrogiem wciornastków i mączlików. Komórki grzyba przenikają do ciała owada, powodując jego śmierć po około 5 dniach.
Trichoderma harzianum
Trichoderma harzianum jako naturalny wróg
Trichoderma harzianum jest grzybem występującym naturalnie w glebie. Niektóre jego szczepy stosuje się w walce ze szkodliwymi grzybami glebowymi (Pythium, Fusarium, Rhizoctonia i Sclerotinia).

Błonkówki

Drapieżne błonkówki
Drapieżne błonkówki
Drapieżne błonkówki składają jaja w lub na innych owadach. Niektóre pasożytnicze błonkówki wstrzykują owadowi paralityczny lub śmiercionośny jad w tym samym czasie.
Aphelinus abdominalis
Aphelinus abdominalis
Aphelinus abdominalis jest pasożytniczą błonkówką polecaną do kontroli mszycy ziemniaczanej smugowej (Macrosiphum euphorbiae) i mszycy ziemniaczanej średniej (Aulacorthum solani).
Aphidius colemani
Aphidius colemani
Pasożytnicza osa Aphidius colemani to jeden z najskuteczniejszych biologicznych środków zwalczania mszyc. Pasożytuje m.in. mszycę ogórkową Aphis gossypii i mszycę brzoskwiniową Myzus persicae.
Aphidius ervi
Aphidius ervi
Aphidius ervi
to pasożytnicza błonkówka stosowana do kontrolowania wielu gatunków mszyc, m.in. mszyca ziemniaczana smugowa Macrosiphum euphorbiae czy mszyca ziemniaczana średnia Aulacorthum solani.
Aphidius matricariae
Aphidius matricariae
Aphidius matricariae to pasożytnicza błonkówka stosowana do ochrony upraw ogrodniczych przed mszycami.
Dacnusa sibirica
Dacnusa sibirica
Dacnusa sibirica 
to pasożytnicza błonkówka stosowana w kontroli miniarek. Ten gatunek najskuteczniejszy jest w niższych temperaturach, dlatego łączy się ją z ciepłolubnym gatunkiem Diglyphus isaea.
Diglyphus isaea
Diglyphus isaea
Diglyphus isaea
to pasożytnicza błonkówka stosowana w kontroli miniarek. Ten gatunek najskuteczniejszy jest w wyższych temperaturach, dlatego jego stosowanie łączone jest z Dacnusa sibirica.
Encarsia formosa
Encarsia formosa
Pasożytnicza osa Encarsia, znana również jako Encarsia formosa, jest wrogiem naturalnym mączlika szklarniowego. Można wykorzystać tę pasożytniczą osę w uprawie warzyw i roślin ozdobnych.
Eretmocerus eremicus
Eretmocerus eremicus
Eretmocerus eremicus
(osiec mączlikowy) to pożyteczna błonkówka, pasożytująca mączlika szklarniowego i ostroskrzydłego, powszechnie stosowana w profesjonalnym ogrodnictwie do jego kontroli.
Trichogramma achaeae
Trichogramma achaeae
Trichogramma achaeae
jest endopasożytem atakującym jaja skośnika pomidorowego (Tuta absoluta). Osobniki dorosłe również żywią się jajami T. absoluta.

Chrząszcze

Drapieżne chrząszcze (biedronki)
Drapieżne chrząszcze (biedronki)
Drapieżne chrząszcze są naturalnymi wrogami różnych szkodników: mszyc, pluskwiaków, przędziorków i mączlików. Zjadają od 60 do 150 szkodników dziennie. Dlatego też są często stosowane w ogrodnictwie.
Cryptolaemus montrouzieri
Cryptolaemus montrouzieri
Drapieżny chrząszcz Cryptolaemus montrouzieri jest naturalnym wrogiem wełnowców i dlatego może być wykorzystywany jako biologiczny wróg naturalny.
Delphastus catalinae
Delphastus catalinae
Delphastus catalinae to drapieżny chrząszcz z rodziny biedronkowatych, który jest naturalnym wrogiem mączlika: zarówno szklarniowego jak i ostroskrzydłego, atakując ich larwy oraz jaja.
Atheta coriaria
Atheta coriaria
Atheta coriaria
jest chrząszczem z rodziny kusakowatych, stosowanym do zwalczania larw ziemiórek. Dowiedz się więcej o jej zastosowaniu.

Muchówki

Drapieżne muchówki
Drapieżne muchówki
Muchówki to naturalni wrogowie przędziorków i mszyc. Feltiella acarisuga jest skuteczna głównie przeciwko przędziorkom; muchówka Aphidoletes aphidimyza — przeciwko mszycom.
Aphidoletes aphidimyza
Aphidoletes aphidimyza
Aphidoletes aphidimyza
, znany również jako pryszczarek mszycojad jest muchówką z rodziny pryszczarkowatych, stosowaną do kontroli mszyc w uprawach ogrodniczych.
Felitiella acarisuga
Felitiella acarisuga
Dorosłe osobniki Pryszczarka przędziorkojada (Feltiella acarisuga) poszukują skupisk przędziorków i składają jaja w ich pobliżu. Larwy są bardzo żarłoczne i niszczą kolonie przędziorków.

Sieciarki i bzygowate

Chrysoperla carnea
Chrysoperla carnea
Sieciarka Chrysoperla carnea (złotook drapieżny) jest naturalnym wrogiem różnych szkodników, ale jest stosowany głównie przeciwko mszycom i mączlikom. Żarłoczne są szczególnie larwy złotooka.
Episyrphus balteatus
Episyrphus balteatus
Episyrphus balteatus
to muchówka z rodziny bzygowatych, której larwy wysysają mszyce. Dorosłe osobniki składają jaja w wybranych pobliżu mszyc, dzięki czemu larwy mogą łatwo dotrzeć do ofiary.
Sphaerophoria rueppellii
Sphaerophoria rueppellii
Sphaerophoria rueppellii 
to bzyg występujący głównie w Europie, będący znanym środkiem zwalczania biologicznego różnych gatunków mszyc, zwłaszcza Macrosiphum. Bzyg ten jest stosowany głównie w uprawie papryki.

Nicienie

Nicienie pożyteczne
Nicienie pożyteczne
Nicienie pożyteczne mogą być stosowane przeciwko różnym szkodnikom: wciornastkom, ziemiórkom, opuchlakom i pędrakom, muchówkom, gąsienicom motyli i wielu innych.
Nicienie na ziemiórki i wciornastki
Nicienie na ziemiórki i wciornastki
Nicienie na ziemiórki i wciornastki stanowią skuteczny sposób biologicznego zwalczania tych szkodników. Ziemiórki i wciornastki są jednymi z najpoważniejszych szkodników w uprawie pieczarek.
Nicienie na ziemiórki i wciornastki
Nicienie do zwalczania motyli i muchówek
Nemasys C zawiera osobniki Steinernema carpocapsae, nicieni pasożytujących na owadach. Stosowany jest do kontroli zimujących stadiów owocówki jabłkóweczki, owocówki południóweczki, larw muchówek z rodziny Ephydridae, poczwarek szeliniaka sosnowego i gąsienic motyli.
Nicienie na opuchlaki i pędraki
Nicienie na opuchlaki i pędraki
Nicienie na opuchlaki i pędraki, zawarte w preparatach Nemasys L i G, zwalczają szkodniki poprzez pasożytowanie. Charakteryzują się wysoką skutecznością i długim czasem działania, a przede wszystkim — szybkim efektem. 
Heterorhabditis bacteriophora
Heterorhabditis bacteriophora
Heterorhabditis sp. to nicienie pasożytujące na owadach, przeznaczone do zwalczania stadiów larwalnych ogrodnicy niszczylistki (Phyllopertha horticola) i innych szkodników glebowych.
Steinernema carpocapsae
Steinernema carpocapsae
Steinernema carpocapsae
to nicienie stosowane do kontroli owocówki jabłkóweczki (Cydia pomonella), owocówki południóweczki (Cydia molesta), larw brzegówki — Scatella i gąsienic motyli.
Steinernema feltiae
Steinernema feltiae
Steinernema feltiae 
to nicienie pasożytujące na owadach. Preparat stosowany jest do kontroli ziemiórek (Sciaridae, Bradysia spp.), miniarek i wciornastka zachodniego (Frankliniella occidentalis).
Steinernema kraussei
Steinernema kraussei
Steinernema kraussei 
to nicienie pasożytujące na owadach, przeznaczony do zwalczania stadiów larwalnych opuchlaka truskawkowca (Otiorhynchus sulcatus) i innych szkodników glebowych.

Pluskwiaki

Drapieżne pluskwiaki
Drapieżne pluskwiaki jako naturalni wrogowie
Drapieżne pluskwiaki są naturalnymi wrogami wciornastków i przędziorków i dlatego mogą być wykorzystywane jako naturalni wrogowie tych szkodników. W ogrodnictwie szklarniowym do biologicznego zwalczania szkodników wykorzystuje się różne gatunki drapieżnych pluskwiaków.
Anthocoris nemorialis
Anthocoris nemorialis
Anthocoris nemorialis
to drapieżny pluskwiak różnoskrzydły z rodziny dziubałkowatych. Jeden z głównych naturalnych wrogów miodówki gruszowej plamistej (Cacopsylla pyri) i innych szkodników.
Macrolophus pygmaeus
Macrolophus pygmaeus
Macrolophus pygmaeus
(dziubałeczek mączlikowy) to drapieżny pluskwiak stosowany głównie do ochrony upraw przed mączlikami, ale też przed mszycami, przędziorkami, wciornastkami i gąsienicami.
Orius laevigatus
Orius laevigatus
Drapieżny pluskwiak Orius Laevigatus jest naturalnym wrogiem przede wszystkim wciornastka, ale również mączlika i mszycy. Jest powszechnie stosowany w ogrodnictwie.
Orius mayusculus
Orius mayusculus
Orius mayusculus
to drapieżny pluskwiak różnoskrzydły z rodziny tasznikowatych, będący naturalnym wrogiem wciornastka. Dodatkowo żywi się również jajami motyli, przędziorkami, mączlikami, mszycami.

Roztocze

Drapieżne roztocze
Drapieżne roztocze jako naturalni wrogowie
Drapieżne roztocze są naturalnymi wrogami przędziorków i dlatego mogą być wykorzystywane do zwalczania biologicznego. Istnieją różne rodzaje drapieżnych roztoczy. Jeden gatunek może być użyty tylko przeciwko przędziorkom, ale są też gatunki, które (dodatkowo) mają jednego lub więcej innych naturalnych wrogów.
Drapieżne roztocze glebowe
Drapieżne roztocze glebowe
Roztocze glebowe są naturalnymi wrogami wciornastków, muchówek i skoczogonków. Najbardziej znane gatunki to Stratiolaelaps scimitus (Hypoaspis miles), Gaelolaelaps aculeifer i Macrocheles robustulus.
Amblyseis montdorensis
Amblyseius montdorensis
Amblyseius montdorensis
znany również pod nazwą Transeius montdorensis to drapieżne roztocze, którego głównym pokarmem jest wciornastek, zwłaszcza pierwsze i drugie stadium larwalne oraz mączlik.
Amblyseius andersoni
Amblyseius andersoni
Amblyseius andersoni 
jest polifagiem żywiącym się przede wszystkim przędziorkami (przędziorek chmielowiec, szklarniowiec, owocowiec). Może być stosowany w uprawach pod osłonami i w terenie otwartym.
Amblyseius cucumeris
Amblyseius cucumeris
Amblyseius cucumeris
jest polifagiem żywiącym się przede wszystkim larwami wciornastka, ale zjada też przędziorki, jaja i pierwsze stadia larwalne różnych szkodników, a także pyłek roślin.
Amblyseius degenerans
Amblyseius degenerans
Amblyseius degenerans
jest dobrze znanym drapieżnym roztoczem, który dobrze rozwija się w miesiącach zimowych. Ten drapieżny roztocz jest wykorzystywany jako biologiczny środek kontroli przeciwko wciornastkom.
Amblyseius swirskii
Amblyseius swirskii
Amblyseius swirskii
to pożyteczne roztocze, które żywi się głównie jajami i wczesnymi stadiami larwalnymi mączlików oraz pierwszym stadium larwalnym wciornastków.
Neoseiulus californicus
Neoseiulus californicus
Neoseiulus californicus
, dostępny również pod nazwą Amblyseius californicus to drapieżne roztocze, powszechnie wykorzystywane do kontrolowania przędziorków w uprawach ogrodniczych.
Phytoseiulus persimilis
Phytoseiulus persimilis
Phytoseiulus persimilis
(dobroczynek szklarniowy) jest znany na całym świecie jako skuteczny wróg przędziorków, stosowany w uprawach warzyw, owoców i roślin ozdobnych.
Hypoaspis miles
Hypoaspis miles
Hypoaspis miles
(Stratiolaelaps scimitus) jest naturalnym wrogiem wielu różnych owadów glebowych, takich jak ziemiórki, wciornastki czy skoczogonki.

Pokarm zastępczy

RB
Rhopalosiphum padi
Rhopalosiphum padi
jest mszycą zbożową, żerującą wyłącznie na zbożach. Jej wprowadzenie do uprawy jest bezpieczne. Stanowi ona pokarm dla Aphidius colemani, gatunku atakującego mszyce.
RB
Rhopalosiphum padi
Rhopalosiphum padi
jest mszycą zbożową, żerującą wyłącznie na zbożach. Jej wprowadzenie do uprawy jest bezpieczne. Stanowi ona pokarm dla Aphidius colemani, gatunku atakującego mszyce.

Naturalni wrogowie w walce ze szkodnikami

Organizmy pożyteczne mogą być stosowane do skutecznego zapobiegania i zwalczania wielu powszechnie występujących szkodników upraw. W Royal Brinkman dysponujemy szeroką gamą naturalnych wrogów następujących szkodników:
  • Mączlika — m.in. drapieżny pluskwiak Macrolophus pygmaeus, roztocza Amblyseius swirskii, Amblyseius montdorensis, pożyteczne błonkówki Encarsia Formosa i Eretmocerus Eremicus oraz chrząszcz Delphastus catalinae
  • Wciornastka — do jego zwalczania mogą być wykorzystywane gatunki takie jak drapieżne pluskwiaki Orius laevigatus, Orius mayusculus, Anthocoris nemoralis oraz Macrolophus pygmaeus, pożyteczne roztocza Hypoaspis Miles, Amblyseius montdorensis, Amblyseius cucumeris, Amblyseius swirskii, sieciarka Chrysoperla carnea oraz pożyteczne nicienie Steinernema feltiae.
  • Mszyc — m.in. pasożytnicze osy Aphidius colemani, Aphelinus abdominalis, Aphidius ervi, muchówka Aphidoletes aphidimyza, sieciarka Chrysoperla carnea.
  • Przędziorka — organizmy takie jak: drapieżne roztocza Phytoseiulus persimilis, Neoseiulus californicus, Amblyseius andersoni, Amblyseius swirskii oraz muchówka Feltiella acarisuga.
  • Miniarek — do zwalczania miniarek mogą być stosowane pasożytnicze błonkówki Dacnusa sibirica oraz Diglyphus isaea, a także pożyteczne nicienie Steinernema feltiae.
  • Gąsienic motyli — m.in. Trichogramma achaeae, drapieżny pluskwiak Macrolophus pygmaeus pożyteczne nicienie Steinernema carpocapsae.
  • Ziemiórek — do ich kontroli mogą być wykorzystywane roztocza Hypoaspis miles oraz pożyteczne nicienie Steinernema feltiae.
  • Opuchlaków i pędraków — zwalczane przez pożyteczne nicienie Heterorhabditis bacteriophora oraz Steinernema kraussei.
Jakie gatunki sprawdzą się w walce z określonymi szkodnikami? Sprawdź owady pożyteczne wg gatunku szkodnika.

Jak wybrać odpowiedni gatunek do zwalczania szkodników?

Jak spośród dziesiątek popularnych organizmów pożytecznych wybrać odpowiedni gatunek do ochrony Twojej uprawy? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na gatunek szkodnika, który ma być zwalczany. Do kontroli określonego gatunku szkodnika należy wybrać odpowiednie gatunki pożyteczne, które żywią się lub pasożytują w dorosłych osobnikach oraz larwach.

Wybierając odpowiedni gatunek organizmów pożytecznych, należy zwrócić uwagę również na:
  • Rodzaj uprawy — nie wszystkie gatunki nadają się do stosowania w uprawie każdego gatunku roślin. Część z nich może doskonale sprawdzać się w ochronie uprawy pomidora, ale negatywnie wpływać np. na uprawę ogórka.
  • Temperaturę i warunki klimatyczne w szklarni — należy wziąć pod uwagę warunki klimatyczne, panujące w szklarni. Poszczególne organizmy pożyteczne pracują efektywnie w różnych zakresach temperatur.
  • Inne gatunki pożyteczne, występujące w uprawie — niektóre gatunki organizmów pożytecznych mogą być z powodzeniem stosowane równolegle, dla osiągnięcia lepszych efektów w całej uprawie. Przed ich zastosowaniem należy jednak upewnić się, że nie zwalczają się one nawzajem.
  • Ilość szkodnika w uprawie — niektóre gatunki wymagają wczesnej introdukcji tak, by ich populacja w uprawie mogła odpowiednio rozwinąć się przed pojawieniem się szkodnika. Inne zaś lepiej sprawdzą się do natychmiastowego zastosowania.
Aby poprawnie dobrać naturalnych wrogów szkodników upraw, należy systematycznie monitorować ilość szkodnika w uprawie. Do tego celu warto skorzystać z tablic oraz taśm sygnalizacyjnych. Wiedza o liczebności populacji szkodnika pomoże odpowiednio dobrać środki do jego kontroli.

Aby naturalni wrogowie skutecznie chronili uprawę przed działaniem szkodników, należy dobrać odpowiednie gatunki organizmów pożytecznych w planowy i starannie przemyślany sposób. Planując ochronę z wykorzystaniem naturalnych wrogów, należy uwzględnić szereg szczegółowych uwarunkowań. Planujesz wprowadzić do swojej uprawy ochronę biologiczną z wykorzystaniem organizmów pożytecznych? Skorzystaj z profesjonalnej porady naszych specjalistów ds. integrowanej ochrony roślin. Pomogą Ci oni dobrać odpowiednie środki biologicznej i - w razie potrzeby — chemicznej ochrony roślin tak, by osiągnąć optymalny efekt w uprawie.
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 
Dominika Strzempa