Różnica między bakterią a wirusem

Bakterie i wirusy są jednymi z najistotniejszych patogenów w ogrodnictwie i mogą powodować duże szkody w uprawach. Czym różnią się od siebie te dwie grupy patogenów? Fundamentalną różnicą między bakterią a wirusem jest to, że ten drugi nie jest żywym organizmem, a strukturą biologiczną zdolną do infekowania i namnażania się w komórkach gospodarza. W tym artykule nasi specjaliści wyjaśniają, na czym polegają różnice między bakterią a wirusem.
Różnica między bakterią a wirusem
Marcin Cierpisz
Account Manager | 20 grudnia 2022 |
czas czytania: 3 min.
Udostępnij artykuł
W poniższym artykule:

Czym jest bakteria?

Bakterie to mikroorganizmy, o budowie jednokomórkowej (w zdecydowanej większości). Różne gatunki bakterii zasiedlają wiele rodzajów środowisk: dno mórz i oceanów, kratery wulkanów przez glebę aż po wnętrza organizmów bardziej złożonych np. roślin i zwierząt. Szczególną cechą w budowie komórki bakteryjnej jest to, że nie posiada ona jądra komórkowego. Bakterie potrafią rozmnażać się bardzo szybko przez podział komórkowy, co sprawia, że są bardzo groźnym patogenem wielu typów upraw. Przykładem chorób powodowanych przez bakterię są: rak bakteryjny, zaraza ogniowa, czarna zgnilizna czy brunatna zgnilizna ziemniaka. Bakterie są niewidoczne gołym okiem, łatwo przenoszą się między żywicielami, często pierwsze objawy zakażenia roślin nie są widoczne lub są niejednoznaczne.

Oprócz bakterii chorobotwórczych znajdziemy także wiele gatunków pożytecznych bakterii, chociażby bakterie brodawkowe, które żyją w korzeniach roślin bobowatych i mają zdolność wiązania wolnego azotu atmosferycznego (bakterie nitryfikujące). Niektóre gatunki bakterii są także używane do ochrony roślin. Dobrym przykładem będą tutaj bakterie Bacillus thuringiensis, które są stosowane do zwalczania owadów żerujących na częściach zielonych roślin ozdobnych i uprawnych.

Czym jest wirus?

Jak już wcześniej wspomniano, wirusy nie należą do organizmów żywych. Nie mają one budowy komórkowej (tak jak bakterie, zwierzęta, grzyby czy rośliny), składają się z otoczki (kapsydu) białkowej, oraz krótkiego odcinka genomu (może to być RNA lub DNA, w zależności od rodzaju wirusa). Wirusy nie prowadzą żadnych procesów metabolicznych, nie mogą się rozmnażać, wytwarzać energii ani struktur białkowych poza ciałem gospodarza. Do komórek żywiciela dostaje się tylko materiał genetyczny wirusa, który jest wbudowywany w genom komórki żywicielskiej i zmienia jej metabolizm "przestawiając" go na reprodukcję wirusa. Wirusów, podobnie jak bakterii, nie można zobaczyć gołym okiem. Często wektorami (nosicielami) wirusów są owady, szczególnie mszyce i wciornastki.

Zwalczanie wirusów i bakterii

Zarówno wirusy jak i bakterie są trudne do zwalczenia, jeśli nie zostaną wykryte odpowiednio wcześnie. Najskuteczniejszym sposobem ich zwalczania jest dbałość o wysoki standard higieny w uprawie oraz regularne mycie i dezynfekcję obiektów uprawowych, maszyn, narzędzi.

Aby zapobiec obecności bakterii i wirusów w uprawie należy zadbać przede wszystkim o prewencję. Najważniejsze działania prewencyjne to:
  • Dobór odpowiedniego materiału siewnego (zdrowych nasion i sadzonek ze sprawdzonego źródła).
  • Odkażanie i dezynfekcja, ponieważ wiele chorób wirusowych i bakteryjnych przenosi się przez zranione części roślin, podczas cięcia, obrywania liści i owoców. Należy odpowiednio dezynfekować ręce, buty, narzędzia używać rękawiczek i kombinezonów jednorazowych przy przechodzeniu z jednej do drugiej szklarni lub gdy istnieje ryzyko przenoszenia patogenów.
  • Zwalczanie szkodników, które mogą przenosić patogeny.

Czas działania środków dezynfekujących 

Skuteczne zwalczanie bakterii i wirusów za pomocą środka dezynfekującego wymaga odpowiedniego czasu ekspozycji. Całkowite unicestwienie wirusa trwa dłużej niż w przypadku bakterii, z uwagi na płaszcz białkowy, przez który musi przeniknąć środek dezynfekujący.

Bakteria jest pozbawiona płaszcza białkowego, dzięki czemu środek dezynfekujący przenika jedynie przez ścianę komórkową. Jest to proces o wiele mniej złożony i tym samym szybszy niż penetracja płaszcza białkowego. Oznacza to również, że na przykład roztwór alkoholu na rękach jest często w stanie szybko zniszczyć bakterie, ale niezbyt szybko i skutecznie zabić wirusy. Wiele środków, które działają krótko i agresywnie (np. nadtlenek wodoru lub chlor), tracą swoje właściwości zbyt szybko, aby skutecznie wyeliminować wirusy. Właśnie wtedy potrzebne są środki, które dobrze się wchłaniają i zachowują właściwości biobójcze przez długi czas – Menno Florades.
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 

Różnica między bakterią a wirusem

Bakterie i wirusy są jednymi z najistotniejszych patogenów w ogrodnictwie i mogą powodować duże szkody w uprawach. Czym różnią się od siebie te dwie grupy patogenów? Fundamentalną różnicą między bakterią a wirusem jest to, że ten drugi nie jest żywym organizmem, a strukturą biologiczną zdolną do infekowania i namnażania się w komórkach gospodarza. W tym artykule nasi specjaliści wyjaśniają, na czym polegają różnice między bakterią a wirusem.
Szukaj w Banku wiedzy 
Znajdź odpowiedzi na swoje pytanie w naszej bazie wiedzy. Ponad 500 artykułów napisanych przez naszych specjalistów.
Marcin Cierpisz
Marcin Cierpisz
Account Manager | 20 grudnia 2022 | czas czytania: 3 min.
Udostępnij artykuł
Różnica między bakterią a wirusem
W poniższym artykule:

Czym jest bakteria?

Bakterie to mikroorganizmy, o budowie jednokomórkowej (w zdecydowanej większości). Różne gatunki bakterii zasiedlają wiele rodzajów środowisk: dno mórz i oceanów, kratery wulkanów przez glebę aż po wnętrza organizmów bardziej złożonych np. roślin i zwierząt. Szczególną cechą w budowie komórki bakteryjnej jest to, że nie posiada ona jądra komórkowego. Bakterie potrafią rozmnażać się bardzo szybko przez podział komórkowy, co sprawia, że są bardzo groźnym patogenem wielu typów upraw. Przykładem chorób powodowanych przez bakterię są: rak bakteryjny, zaraza ogniowa, czarna zgnilizna czy brunatna zgnilizna ziemniaka. Bakterie są niewidoczne gołym okiem, łatwo przenoszą się między żywicielami, często pierwsze objawy zakażenia roślin nie są widoczne lub są niejednoznaczne.

Oprócz bakterii chorobotwórczych znajdziemy także wiele gatunków pożytecznych bakterii, chociażby bakterie brodawkowe, które żyją w korzeniach roślin bobowatych i mają zdolność wiązania wolnego azotu atmosferycznego (bakterie nitryfikujące). Niektóre gatunki bakterii są także używane do ochrony roślin. Dobrym przykładem będą tutaj bakterie Bacillus thuringiensis, które są stosowane do zwalczania owadów żerujących na częściach zielonych roślin ozdobnych i uprawnych.

Czym jest wirus?

Jak już wcześniej wspomniano, wirusy nie należą do organizmów żywych. Nie mają one budowy komórkowej (tak jak bakterie, zwierzęta, grzyby czy rośliny), składają się z otoczki (kapsydu) białkowej, oraz krótkiego odcinka genomu (może to być RNA lub DNA, w zależności od rodzaju wirusa). Wirusy nie prowadzą żadnych procesów metabolicznych, nie mogą się rozmnażać, wytwarzać energii ani struktur białkowych poza ciałem gospodarza. Do komórek żywiciela dostaje się tylko materiał genetyczny wirusa, który jest wbudowywany w genom komórki żywicielskiej i zmienia jej metabolizm "przestawiając" go na reprodukcję wirusa. Wirusów, podobnie jak bakterii, nie można zobaczyć gołym okiem. Często wektorami (nosicielami) wirusów są owady, szczególnie mszyce i wciornastki.

Zwalczanie wirusów i bakterii

Zarówno wirusy jak i bakterie są trudne do zwalczenia, jeśli nie zostaną wykryte odpowiednio wcześnie. Najskuteczniejszym sposobem ich zwalczania jest dbałość o wysoki standard higieny w uprawie oraz regularne mycie i dezynfekcję obiektów uprawowych, maszyn, narzędzi.

Aby zapobiec obecności bakterii i wirusów w uprawie należy zadbać przede wszystkim o prewencję. Najważniejsze działania prewencyjne to:
  • Dobór odpowiedniego materiału siewnego (zdrowych nasion i sadzonek ze sprawdzonego źródła).
  • Odkażanie i dezynfekcja, ponieważ wiele chorób wirusowych i bakteryjnych przenosi się przez zranione części roślin, podczas cięcia, obrywania liści i owoców. Należy odpowiednio dezynfekować ręce, buty, narzędzia używać rękawiczek i kombinezonów jednorazowych przy przechodzeniu z jednej do drugiej szklarni lub gdy istnieje ryzyko przenoszenia patogenów.
  • Zwalczanie szkodników, które mogą przenosić patogeny.

Czas działania środków dezynfekujących 

Skuteczne zwalczanie bakterii i wirusów za pomocą środka dezynfekującego wymaga odpowiedniego czasu ekspozycji. Całkowite unicestwienie wirusa trwa dłużej niż w przypadku bakterii, z uwagi na płaszcz białkowy, przez który musi przeniknąć środek dezynfekujący.

Bakteria jest pozbawiona płaszcza białkowego, dzięki czemu środek dezynfekujący przenika jedynie przez ścianę komórkową. Jest to proces o wiele mniej złożony i tym samym szybszy niż penetracja płaszcza białkowego. Oznacza to również, że na przykład roztwór alkoholu na rękach jest często w stanie szybko zniszczyć bakterie, ale niezbyt szybko i skutecznie zabić wirusy. Wiele środków, które działają krótko i agresywnie (np. nadtlenek wodoru lub chlor), tracą swoje właściwości zbyt szybko, aby skutecznie wyeliminować wirusy. Właśnie wtedy potrzebne są środki, które dobrze się wchłaniają i zachowują właściwości biobójcze przez długi czas – Menno Florades.
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 
Marcin Cierpisz
Pozostałe artykuły z Banku wiedzy
Jak wykrywać, monitorować i wyłapywać szkodniki?
Znaczenie wykrywania i identyfikacji szkodników na czas nie może być niedoceniane. Im wcześniej wykryje się i zidentyfikuje szkodnika, tym szybciej rozpocznie się proces jego wyłapywania.
Jak zapobiegać odporności na środki ochrony roślin?
Choroby, bakterie i chwasty mogą stawać się niewrażliwe na środki ochrony roślin. Mogą one neutralizować działanie poszczególnych preparatów, na skutek czego będą one nieskuteczne. Mówimy wówczas o odporności.
Jak zwiększyć odporność roślin?
Podnoszenie odporności roślin to ważny temat w uprawach szklarniowych. W przyszłości nadal ograniczane będzie stosowanie chemicznych środków ochrony roślin przy konieczności zwalczania czynników stresowych. Plantatorzy są zmuszeni do stosowania innych środków, by zapobiegać chorobom i szkodnikom.