Strona główna > Bank wiedzy

Poniższy protokół został opracowany na podstawie substancji i preparatów, dopuszczonych do stosowania w Polsce. Pamiętaj, że dostępne preparaty mogą różnić się w zależności od kraju, w którym prowadzona jest uprawa. Wszystkie kroki powinny być wykonywane po opróżnieniu szklarni, kiedy w jej wnętrzu nie znajdują się już żadne rośliny — część preparatów może być szkodliwa dla roślin i dlatego nie mogą być one stosowane w trakcie trwania uprawy. Pamiętaj również, by przed rozpoczęciem prac wyposażyć pracowników w niezbędne środki ochrony osobistej, tak by nie byli oni narażeni na niezabezpieczony kontakt z substancjami, które mogą być szkodliwe dla zdrowia. 

Poniższe kroki mają zastosowanie we wszystkich uprawach szklarniowych, prowadzonych na rynnach uprawowych: w produkcji pomidora, ogórka, papryki, truskawki i róży w podłożu bezglebowym. 

Pobierz protokoły w formie wygodnych infografik z checklistą:

Aby skutecznie pozbyć się patogenów i przygotować szklarnię do "czystego" startu nowej uprawy, należy przeprowadzić staranne mycie i dezynfekcję obiektu podczas zmiany uprawy. Wykorzystanie szerokiej gamy środków do mycia i dezynfekcji pozwoli pozbyć się nie tylko patogenów chorobotwórczych oraz szkodników, lecz również pozbyć się różnego rodzaju zabrudzeń mineralnych i organicznych. Dzięki temu zapewniasz ochronę młodych roślin przed atakiem chorób i szkodników, a także zwiększasz wydajność i trwałość wykorzystywanych w szklarni instalacji (np. linii nawadniających czy kurtyn cieniujących).

Aby zapewnić "czysty" start nowej uprawy, należy podjąć działania w trzech obszarach:

• likwidacja pozostałości starej uprawy,
• mycie szklarni oraz wszystkich obiektów, znajdujących się wewnątrz,
• dezynfekcja szklarni oraz wszystkich obiektów, znajdujących się wewnątrz.
  

Na etapie likwidacji pozostałości starej uprawy najważniejszą kwestią jest pozbycie się przetrwalnikowych form patogenów chorobotwórczych oraz zimujących form szkodników. Z uwagi na żmudny proces i czasochłonność opróżniania szklarni z resztek roślinnych oraz akcesoriów, używanych w trakcie uprawy warto skorzystać z urządzeń, które pozwalają przyspieszyć i zautomatyzować prace. 

Przed rozpoczęciem opróżniania szklarni należy upewnić się, że obecne w uprawie szkodniki zostały wyeliminowane. W tym celu zastosuj środki ochrony roślin o szerokim spektrum działania.

Pierwszym etapem likwidacji starej uprawy jest usuwanie resztek roślin, taśm i tablic sygnalizacyjnych, mat uprawowych, zużytych folii ściółkujących i rynnowych. Na wszystkich tych elementach mogą być obecne jaja lub larwy szkodników oraz formy przetrwalnikowe patogenów chorobotwórczych. Usuwając resztki roślinne z wnętrza szklarni należy pamiętać o tym, że poziom wilgotności powietrza w trakcie wykonywania tej czynności przekłada się na ilość resztek roślinnych, wydzielanych podczas tego procesu. Im niższa wilgotność, tym mniej resztek roślinnych rozprzestrzeni się w obiekcie uprawowym. Aby proces usuwania resztek roślin ze szklarni przebiegał sprawnie, a potencjalnie zainfekowane resztki roślinne nie rozprzestrzeniały się w obiekcie, warto skorzystać z maszyn do likwidacji uprawy.  

Przydatne produkty: Urządzenie do likwidacji uprawy Bio Chopper

Po opróżnieniu szklarni z resztek roślinnych należy przystąpić do starannego mycia wszystkich elementów szklarni. Czyszczeniu należy poddać:

• wnętrze oraz dach szklarni (szyby),
• ekrany cieniujące,
• rynny uprawowe i stoły zalewowe,
• przejścia i ścieżki komunikacyjne,
• system nawadniający (wewnętrzna i zewnętrzna część),
• maszyny i urządzenia.

Kiedy szklarnia jest pusta, należy przystąpić do czyszczenie wewnętrznych szyb szklarni. Aby skutecznie pozbyć się patogenów, należy dokładnie wyczyścić wnętrze szklarni za pomocą środków do mycia. W przypadku zanieczyszczeń organicznych np. glonów należy wykonać pianowanie powierzchni 1-2% roztworem środka Fadex H+ i przed jego wyschnięciem spłukać całe wnętrze szklarni dużą ilością wody (min. 5000 l/ha)

Przydatne produkty: 

• Ekologiczny środek na bazie kwasów biologicznych i naturalnych ekstraktów roślinnych: Greenhouse Glassclean. Preparat jest odpowiedni do czyszczenia szkła z powłoką antyrefleksyjną. Ma działanie silnie odkamieniające i czyszczące, usuwa glony, mchy, osady wapienne oraz zanieczyszczenia mineralne. Dozowanie dla normalnych zanieczyszczeń: 5%. Czyszczenie należy przeprowadzić z wykorzystaniem lancy pianowej. Środek powinien pozostać na czyszczonej powierzchni przez 20 minut, po czym spryskać wodą, dokładnie usuwając jego pozostałości. 
• Środek na bazie fluorowodoru: Glasblank. Skutecznie usuwa on trudne zabrudzenia, w tym rdzę, sadzę, mchy. Dozowanie dla lekkich zanieczyszczeń: 3%. Roztwór środka należy rozprowadzić na powierzchni szkła i po 5-10 minutach spłukać dużą ilością wody. 
• Środek na bazie wodorofluorku amonu: Topcleaner.  Dawkowanie: 5 - 10%.
• Środek czyszczący na bazie kwasu mrówkowego: Fadex H+. Dawkowanie: roztwór 1-2%

W przypadku pojawienia się zielonego nalotu na ekranach cieniujących należy przeprowadzić ich pianowanie z wykorzystaniem środka Fadex H+ i spłukać dużą ilością wody.

Przydatne produkty: Środek czyszczący na bazie kwasu mrówkowego Fadex H+

Po umyciu wewnętrznej powierzchni szklarni należy dokładnie wyczyścić rynny uprawowe lub stoły zalewowe z użyciem środka do pianowania Fadex H+. W przypadku zanieczyszczeń mineralnych po nawozach zapianować rynny 2% roztworem Fadex H+ a następnie spłukać dużą ilością wody pod ciśnieniem przed wyschnięciem preparatu. W przypadku silnych zanieczyszczeń mineralnych konieczne będzie czyszczenie mechaniczne po nałożeniu piany. 

Jeśli jednak silne zanieczyszczenia organiczne (np. glony lub soki roślinne) dominują na powierzchni rynien lub stołów należy wykonać pianowanie z wykorzystaniem 4% roztworu prepratu Amphokal, po czym spłukać pianę dużą ilością wody pod ciśnieniem. 

Aby skutecznie pozbyć się patogenów, które mogły pozostać na powierzchni rynien konieczne jest też przeprowadzenie dezynfekcji środkiem Menno Florades na bazie kwasu benzoesowego.

Przydatne produkty: 

• Środek czyszczący na bazie kwasu mrówkowego Fadex H+
• Środek czyszczący na bazie wodorotlenków alkalicznych Amphokal

Podczas mycia szklarni nie należy pomijać ścieżek komunikacyjnych i przejść. Do czyszczenia powierzchni betonowych doskonale sprawdzi się środek Fadex H+, w 2% roztworze.

Przydatne produkty: Środek czyszczący na bazie kwasu mrówkowego Fadex H+

Kolejnym elementem wymagającym starannej dezynfekcji są wszystkie maszyny i urządzenia, wykorzystywane w szklarni, takie jak: 

• wózki jeżdżące po rurach grzejnych,
• opryskiwacze,
• zamgławiacze.

W trakcie prowadzenia uprawy mają one bliski kontakt z roślinami, mogą więc być pokryte zanieczyszczeniami organicznymi, np. sokami roślinnymi oraz przenosić patogeny. Aby usunąć zabrudzenia, należy wyczyścić je 2-4-% roztworem preparatu Amphokal i spłukać wodą pod dużym ciśnieniem, dbając o to, by nie zalać elektroniki. 

Przydatne produkty: Środek czyszczący na bazie wodorotlenków alkalicznych Amphokal

Czyszczenie instalacji nawadniającej pozwala nie tylko pozbyć się patogenów, lecz również oczyścić przewody, kroplowniki i kapilary z osadzającego się wewnątrz biofilmu. Jest on tworzony przez algi, bakterie, grzyby, i wirusy, wchodzące w reakcję z nawozami. W ten sposób powstaje warstwa mineralnych zanieczyszczeń, które mogą prowadzić do zatykania się instalacji. Podczas czyszczenia instalacji nawadniającej nie zapomnij o umyciu zewnętrznej strony węży nawadniających. W tym celu należy zastosować 3% roztwór kwasu azotowego.

• Preparat Huwa San, pozwalający na usunięcie zanieczyszczeń organicznych
• Kwas azotowy, usuwający zanieczyszczenia mineralne oraz osady z nawozów

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, przeczytaj osobny artykuł, poświęcony czyszczeniu instalacji nawadniającej.

Po dokładnym oczyszczeniu wszystkich powierzchni w szklarni należy przystąpić do dezynfekcji z wykorzystaniem preparatów zwalczających formy przetrwalnikowe patogenów. 

Po myciu rozpoczynamy dezynfekcję całej szklarni. To kluczowy moment podczas zmiany uprawy, który zapewnia eliminację pozostałych bakterii, wirusów, grzybów i wiroidów. Najlepszym wyborem przy dezynfekcji przeciwko wszystkim tym mikroorganizmom będzie Menno Florades. Jest to jedyny środek do dezynfekcji zarejestrowany jako środek ochrony roślin i przebadany pod kątem działania na patogeny roślinne. Ponadto jest całkowicie bezpieczny dla konstrukcji szklarni. Do pianowania ręcznego można użyć lancy pianowej, a do pianowania mechanicznego — lancy Menno do wózka Meto. Aby skutecznie pozbyć się patogenów, należy przeprowadzić pianowanie całego wnętrza szklarni oraz wszystkich elementów wyposażenia, takich jak:

• ściany i dach szklarni,
• rynny uprawowe i stoły zalewowe (wraz z nogami),
• ekrany cieniujące,
• rury CO2,
• zewnętrzna powierzchnia linii nawodnieniowej,
• system ociekowy.

Pianowanie należy rozpocząć po dokładnym umyciu oraz pozostawieniu powierzchni do całkowitego wyschnięcia. Całą powierzchnię szklarni należy zdezynfekować 4% roztworem Menno Florades. Należy użyć co najmniej 2.500 - 3.000 l płynu na hektar. Dezynfekcję należy przeprowadzić w pochmurny dzień, przy niskiej temperaturze i zamkniętych oknach po to, by szklarnia jak najdłużej pozostała wilgotna. Preparatu nie należy spłukiwać, po wyschnięciu piany powierzchnie są bezpieczne i zdezynfekowane.

Kolejnym elementem, który powinien być poddany dezynfekcji są maszyny szklarniowe oraz wszystkie używane w niej wnętrzu urządzenia. Mają one szczególnie częsty kontakt z roślinami, na ich powierzchni mogą więc znajdować się liczne patogeny. Aby przeprowadzić ich dezynfekcję, należy zapianować je 2-4% roztworem Menno Florades i pozostawić do wyschnięcia. Preparatu nie należy spłukiwać.

Aby zdezynfekować małe narzędzia, wykorzystywane do pracy w szklarni, takie jak noże i sekatory należy zanurzyć je na co najmniej 8 h w 3% roztworze Menno Florades. Warto przy tym sprawdzić pH roztworu, pamiętając, że najlepsze działanie dezynfekcyjne wykazuje on przy pH < 4,5.

Po dokładnym umyciu i zdezynfekowaniu szklarni można przystąpić do przygotowania nowej uprawy. Warto pamiętać, że wszystkie elementy, niezbędne do prowadzenia nowej uprawy (folie, maty, spinki, sznurki) powinny zostać wymienione na nowe. Dwa dni przed sadzeniem nowych roślin należy opryskać maty i folię środkiem Menno Florades lub stabilizowanym nadtlenkiem wodoru np. Huwa-San. Po dezynfekcji mat warto skontrolować obecność substancji aktywnej w otworze do sadzenia za pomocą pasków kontrolnych.

Przydatne produkty: Środek do dezynfekcji Menno Florades

Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe.