Higiena w szklarni - chroń uprawę przed patogenami
Data aktualizacji: 30-06-2021
Choroby i patogeny roślinne przenoszą się różnymi sposobami, np. przez ludzi, powietrze, wodę materiał roślinny, owady i narzędzia. Właśnie dlatego temat właściwej higieny prowadzenia uprawy z roku na rok zyskuje na popularności. Chociaż podstawowym sposobem zapobiegania inwazji szkodników oraz przenoszenia się chorób jest dezynfekcja samej szklarni przed rozpoczęciem sezonu uprawowego to równie istotne jest też uwzględnienie potencjalnych patogenów, które mogą zostać przeniesione do uprawy poprzez ludzi, maszyny i narzędzia. Istotną rolę w zapobieganiu przenoszenia chorób i szkodników do uprawy odgrywają środki zapobiegawcze, związane z higieną osobistą oraz dezynfekcją środków transportu. Pozwalają one na zmniejszenie ryzyka zakażenia upraw. Stosowanie prostych środków przynosi znaczne korzyści dla zdrowia oraz jakości upraw.
Plan higieny w gospodarstwie
Aby zachować wysoki stopień higieny w uprawie, warto opracować plan higieny. Pomoże to szczegółowo zadbać o wszystkie obszary, które mogą potencjalnie przyczyniać się do przenoszenia patogenów do uprawy. Plan higieny powinien zawierać szczegółowe opisy środków zapewniających higienę, stosowanych w gospodarstwie wraz ze wskazówkami dotyczącymi częstotliwości i sposobu ich stosowania. Każda uprawa ma swoją specyfikę pod względem zagrożeń chorobowych, jak i warunków, w jakich jest prowadzona. Z tego względu stworzenie uniwersalnego planu higieny nie jest możliwe. Plan higieny powinien zawsze dotyczyć konkretnego przedsiębiorstwa i uwzględniać jego specyfikę, możliwości i zagrożenia. Niemniej jednak, w każdym przedsiębiorstwie istnieją określone obszary ryzyka, które powinny być uwzględnione podczas planowania higieny. Można podzielić je na cztery podstawowe obszary:
- Ludzie (pracownicy oraz osoby odwiedzające):
- Woda
- Narzędzia
- Materiał wejściowy
W Twoim gospodarstwie został już wdrożony kompleksowy plan higieny? Sprawdź się i skorzystaj z wygodnej checklisty poniżej.
Środki dezynfekcyjne przy wejściu do szklarni
Wejście oraz brama wjazdowa do szklarni są newralgicznymi miejscami z punktu widzenia możliwości wniesienia do środka patogenów, zagrażających zdrowiu roślin. Z tego względu należy dołożyć wszelkich starań, by procedury dezynfekcyjne w przy wejściu były ściśle określone, oraz - co najważniejsze - regularnie stosowane.
Dezynfekcja rąk
Higiena osobista pracowników wymaga szczególnej uwagi. Większość chorób i szkodników przenosi się na dłoniach (oraz obuwiu). Dezynfekcja dłoni dotyczy dwóch grup: osób pracujących przy uprawie zatrudnionych w danym przedsiębiorstwie oraz osób odwiedzających, zwłaszcza trafiających z jednego zakładu do drugiego i mogących w ten sposób przenosić choroby. Aby zapewnić optymalną higienę dłoni należy zwrócić uwagę nie tylko na konieczność mycia i dezynfekcji rąk, lecz przede wszystkim - środki i preparaty wykorzystywane do tego celu. Wysoką ochronę przed przenoszeniem patogenów zapewnia środek do dezynfekcji dłoni Enno Rapid. Jest to roztwór kwasu benzoesowego z alkoholem. Kwas benzoesowy to słaby kwas naturalnie występujący w wielu produktach spożywczych, mający działanie antybakteryjne. W połączeniu z alkoholem jest w stanie w krótkim czasie zniszczyć zarówno bakterie, jak i grzyby czy wirusy. Preparat wzbogacony jest także o składniki zapobiegające wysuszaniu się skóry. Procedurę czyszczenia dłoni można także przeprowadzić z wykorzystaniem bramki dezynfekcyjnej lub kompletnej stacji higienicznej, która pozwala na jednoczesne czyszczenie i dezynfekcję dłoni i obuwia. Przeczytaj więcej o higienie rąk w gospodarstwie ogrodniczym.
Dezynfekcja obuwia
Poziom restrykcyjności planu higieny, obowiązującego w konkretnym przedsiębiorstwie zależy od zagrażających uprawie szkodników oraz panujących w niej warunków. W przypadku stosowania uproszczonego planu higieny wystarczającym środkiem dezynfekcyjnym będzie mata do dezynfekcji oraz stosowanie ubrań ochronnych oraz ochraniaczy na obuwie. Kiedy jednak konieczne jest stosowanie bardziej restrykcyjnych zasad, dobrym rozwiązaniem będzie instalacja kompletnej stacji higienicznej, wyposażonej w szczotki odkażające podeszwy butów. Przejście przez zainstalowaną przy wejściu stację higieniczną, pozwala na dezynfekcję dłoni oraz obuwia przy użyciu preparatu Menno Florades. Stacje higieniczne dostępne są w różnych wersjach: od prostych po bardzo rozbudowane, kompaktowe lub podwójne. Dzięki temu można dostosować stację do potrzeb gospodarstwa.
Dezynfekcja kół pojazdów
Do dezynfekcji kół wózków szklarniowych, wózków duńskich oraz maszyn przeznaczone są specjalne maty dezynfekcyjne. Powierzchnia najazdowa maty do dezynfekcji kół pojazdów wyposażona jest w wewnętrzne i zewnętrzne paski stabilizacyjne, które zapobiegają zwijaniu się maty. Ponadto, krawędzie maty są wzmocnione, co zapobiega ich zaginaniu się, a folia antypoślizgowa na spodzie chroni matę przed przesuwaniem się. Mata jest odporna na zużywanie i wykonana z wysokiej jakości materiału. Maty mogą być napełniane środkiem dezynfekującym ręcznie lub za pomocą automatycznego systemu napełniania, który gwarantuje stałą obecność wystarczającej ilości preparatu odkażającego.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o procedurach dezynfekcyjnych przy wejściu lub wjeździe do szklarni, zapoznaj się z artykułem: Środki higieniczne przy wejściu do szklarni, w całości poświęconym temu zagadnieniu.
Strandard higieny w szklarni - wygodna checklista
Ludzie:
✔ Jakie środki do dezynfekcji dłoni i obuwia są stosowane w gospodarstwie?
✔ Jakie środki zapewniające higienę odzieży są stosowane w gospodarstwie?
✔ Czy pracownicy przemieszczają się pomiędzy lokalizacjami? Jakie patogeny mogą oni przenosić i jakie środki są stosowane w tym zakresie?
✔ Czy pracownicy znają obowiązujący w przedsiębiorstwie protokół higieny?
✔ Czy osoby odwiedzająca zakład są rejestrowane?
✔ Jakie procedury higieniczne obowiązują osoby odwiedzające?
✔ Czy osoby odwiedzające są zapoznawane z zasadami higieny w gospodarstwie?
Woda
✔ Czy w gospodarstwie są stosowane rozwiązania do dezynfekcji wody w postaci filtrów UV, jednostki ECA czy podgrzewania? Czy urządzenia te działają w optymalny sposób?
✔ Czy system nawadniania jest czysty (biofilm)?
✔ Czy w trakcie prowadzenia uprawy występują niedobory wody? W jaki sposób są one uzupełniane i jakie zagrożenia się z nimi wiążą (np. woda stojąca)?
Materiały i narzędzia
✔ Czy w trakcie zmiany uprawy szklarnia jest myta i dezynfekowana?
✔ Czy stosowane narzędzia są czyszczone z odpowiednią częstotliwością?
✔ Czy narzędzia są czyszczone przy użyciu właściwych środków oraz we właściwym ich stężeniu?
Materiał wyjściowy
✔ Od jakiego dostawcy pochodzi materiał wyjściowy?
✔ W jaki sposób kontrolowane jest higiena materiału wyjściowego?
✔ Jakie zagrożenia higieniczne występują w trakcie transportu?
Kwestie ogólne
✔ Czy powyższe kwestie są kontrolowane? Jeżeli tak, z jaką częstotliwością?