Strona główna > Bank wiedzy

• Rozpoznawanie zgnilizny twardzikowej pomidora
  • Objawy zgnilizny twardzikowej pomidora
  • Występowanie zgnilizny twardzikowej pomidora
• Rozwój zgnilizny twardzikowej pomidora
• Zapobieganie zgniliznie twardzikowej pomidora
• Zwalczanie zgnilizny twardzikowej pomidora
  • Opryski i preparaty

Sclerotinia sclerotiorum, patogen odpowiadający m.in. za zgniliznę twardzikową pomidora powoduje nieco odmienne objawy na poszczególnych roślinach uprawnych. Grzyb poraża głównie pędy i owoce. U pomidora cechą charakterystyczną jest występowanie białawych, suchych plam na pędach. Po ich przecięciu widać białą, watowatą grzybnię z czarnymi sklerocjami (forma przetrwalnikowa). 

• Patogen największe straty powoduje w okresie dojrzewania owoców. Obserwuje się na nich mokrą zgniliznę z białym lub biało-szarym obfitym nalotem grzybni.
• Porażone tkanki gniją, owoce są w takich miejscach miękkie – zapadają się przy dotknięciu.
• Nawet lekko porażone owoce pomidora nie nadają się do spożycia.
• Rośliny na plantacjach w gruncie są porażane „gniazdowo”, szczególnie w miejscach o większej wilgotności podłoża (np. zastoin wodnych). W uprawie szklarniowej czy w tunelach foliowych objawy występują „losowo” w różnych miejscach uprawy.
• Pomidory mocno porażone zgnilizną twardzikową więdną.
• Zgnilizna twardzikowa jest groźna dla warzyw także po zbiorach, w trakcie przechowywania.

Zgniliznę twardzikową wywołuje Sclerotinia sclerotiorum, grzyb należący do rodziny Sclerotiniaceae. To polifag, który żeruje na większości roślin uprawnych i wielu roślinach dziko rosnących. Największe straty ekonomiczne wywołuje w uprawach warzyw w gruncie i pod osłonami. Obejmuje to m.in.:

• Ogórka
• Warzywa psiankowate np. pomidora i paprykę
• Warzywa kapustne
• Warzywa korzeniowe

Rozwojowi zgnilizny twardzikowej sprzyja wysoka wilgotność powietrza, umiarkowane temperatury, wahania temperatury oraz uszkodzenia mechaniczne. Rośliny w początkowej fazie rozwoju są infekowane przez strzępki grzybni (kiełkujące ze sklerocjum) występujące w podłożu. Starsze są porażane przez zarodniki workowe rozsiewane z apotecjów. Grzyb w ten sposób przenosi się na duże odległości. Formy przetrwalnikowe Sclerotinia sclerotiorum mogą przetrwać w glebie przez kilka lat bez żywiciela. Kiełkują w temp. 4-26°C, przy czym optymalny zakres to 13-15°C.

Zgniliźnie twardzikowej pomidora można zapobiegać przez szeroko zakrojone działania profilaktyczne. W uprawach pod osłonami po sezonie zaleca się wykonać odkażanie gleby i dezynfekcję konstrukcji. Znaczenie ma higiena upraw, czyli dokładne sprzątanie i usuwanie resztek roślinnych po zakończeniu zbiorów. To w pewien sposób ogranicza zimowanie patogenu. Porażone rośliny zaleca się usuwać – to może zahamować rozwój i rozprzestrzenianie się choroby grzybowej. Szklarnie i tunele foliowe powinno się często wietrzyć, należy zadbać o właściwą cyrkulację powietrza. Z przechowalni należy usuwać zainfekowane owoce. Wpływ na rozwój chorób grzybowych, w tym zgnilizny twardzikowej, ma także jakość podłoża. Gleba powinna być odpowiednio przepuszczalna, bez tendencji do tworzenia zastoin wody, co zwiększa ryzyko, a także przyspiesza rozwój grzyba. Oczywistą sprawą jest, że powinno się zwalczać szkodniki i unikać powodowania uszkodzeń mechanicznych. Uszkadzanie tkanek roślinnych to otwarta furtka dla patogenów.

Ze zgnilizną twardzikową na pomidorze i innych roślinach uprawnych najlepiej walczyć zapobiegawczo. Stosuje się zabiegi ochronne przed wystąpieniem niekorzystnych przypadków. W praktyce najlepiej stosować fungicydy o działaniu powierzchniowych i wgłębnym, a doraźnie – o działaniu układowym (systemicznym). Preparaty na choroby grzybowe warto stosować naprzemiennie, tzn. jako kolejne aplikować takie, które zawierają inne substancje aktywnie czynne (a najlepiej należące do innych grup) niż poprzednio użyte. To ograniczy ryzyko nabierania odporności przez Sclerotinia sclerotiorum.

Do zapobiegania zgniliźnie twardzikowej stosuje się m.in. Kenja 400 SC (zawiera izofetmid). Skutecznie działanie zapobiegawcze i interwencyjne ma Dagonis zawierający difenokonazol oraz fluksapyroksad, Switch 62,5 WG (cyprodynil, fludioksonil), a także Signum 33 WP (piraklostrobina i boskalid).

Ponadto warto korzystać z preparatów mikrobiologicznych, np. Serifel BASF bazuje na pożytecznej bakterii Bacillus amyloliquefaciens zakłócającej kiełkowanie grzybni i rozwój patogenu. W uprawach ekologicznych często stawia się na Polyversum WP zawierający niepatogenicznego grzyba Pythium oligandrum.

Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe.