Jak zapobiegać odporności na środki ochrony roślin?

Choroby, bakterie i chwasty mogą stawać się niewrażliwe na środki ochrony roślin. Mogą one neutralizować działanie poszczególnych preparatów, na skutek czego będą one nieskuteczne (lub mniej skuteczne). Mówimy wówczas o odporności. W ostatnich latach znacznie wzrasta liczba tego rodzaju przypadków, co stanowi poważny problem przy radzeniu sobie z chorobami i szkodnikami.

Zapobieganie odporności na środki ochrony roślin
Dominika Strzempa
Product Manager Crop Protection |
5 sierpnia 2021
Udostępnij artykuł
W poniższym artykule:

Jak powstaje odporność?

Populacja atakująca uprawę (choroby, szkodniki lub chwasty) nigdy nie składa się z organizmów identycznych pod względem genetycznym. Jedne z nich będą bardziej odporne na działanie środka ochrony roślin od innych. Organizmy z danej populacji niewrażliwe (odporne) na działanie danego preparatu rozmnażają się, przez co z czasem jest ich coraz więcej. Wpływa to na stopniowe zmniejszanie się skuteczności środka ochrony roślin w odniesieniu do coraz większej części danej populacji.
Powstawanie odporności
W ten sposób dochodzi do wytworzenia się odporności. Zawsze mamy zatem do czynienia z odpornością w ramach danej populacji, która jednak rozprzestrzenia się, gdy organizmy odporne się rozmnażają i stanowią coraz większą jej część. Dopiero wówczas mówimy więc o odporności.

Szybkość powstawania

Pewne okoliczności zwiększają szanse na wytworzenie się odporności na dany środek:
  • relatywnie wysoka liczba początkowa osobników odpornych w ramach danej populacji,
  • odporność monogeniczna (= gdy odporność danej odmiany na chorobę opiera się na jednym genie),
  • występowanie odporności krzyżowej na grupę środków ochrony roślin, do której zalicza się dany preparat,
  • duży potencjał rozrodczy powodujący izolację danej populacji,
  • duża zdolność do utrzymania się przy życiu odpornych organizmów,
  • stałe działanie środka ochrony roślin, na skutek czego organizmy atakujące uprawę nie są w stanie uciec,
  • stosowanie danego środka na dużej powierzchni, na skutek czego nie dochodzi do imigracji, a niewrażliwe organizmy są izolowane,
  • jednostronne stosowanie danego środka ochrony roślin (środki z innych grup odporności nie są prawie wcale stosowane),
  • korzystne warunki umożliwiające szybki rozwój populacji.

Zarządzanie odpornością — przeciwdziałanie jej

W razie stwierdzenia odporności w danej uprawie plantator może podjąć kilka kroków, by w jak największym stopniu ograniczyć szkody wśród roślin:
  • Niezwłocznie przerwać stosowanie środka ochrony roślin powodującego problem.
  • Skontaktować się ze specjalistą od ochrony roślin celem uzyskania dalszych porad na temat użycia innego środka ochrony roślin.

Zapobieganie odporności

Aby zapobiec rozwinięciu odporności przez daną roślinę, wymagane jest stosowanie wiele środków ochrony roślin. Dlatego też Ministerstwo Rolnictwa może zdecydować o niedopuszczeniu (ponownym) danego środka do użytku wyłącznie wówczas, gdy dostępnych pozostaje co najmniej pięć grup odporności. Jeżeli środek jest zastępowany przez środek alternatywny z tej samej grupy odporności, liczba tych grup nie zmniejsza się.

Wykaz grup odporności

Wykaz grup odporności środków ochrony roślin można znaleźć na następujących stronach internetowych:
  • IRAC (grupy odporności insektycydów)
  • HRAC (grupy odporności herbicydów)
  • FRAC (grupy odporności fungicydów)
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 
Pozostałe artykuły z Banku wiedzy

Jak zapobiegać odporności na środki ochrony roślin?

Choroby, bakterie i chwasty mogą stawać się niewrażliwe na środki ochrony roślin. Mogą one neutralizować działanie poszczególnych preparatów, na skutek czego będą one nieskuteczne (lub mniej skuteczne). Mówimy wówczas o odporności. W ostatnich latach znacznie wzrasta liczba tego rodzaju przypadków, co stanowi poważny problem przy radzeniu sobie z chorobami i szkodnikami.
Szukaj w Banku wiedzy 
Znajdź odpowiedzi na swoje pytanie w naszej bazie wiedzy. Ponad 500 artykułów napisanych przez naszych specjalistów.
Dominika Strzempa
Dominika Strzempa
Product Manager Crop Protection | 5 sierpnia 2021
Udostępnij artykuł
Zapobieganie odporności na środki ochrony roślin
W poniższym artykule:

Jak powstaje odporność?

Populacja atakująca uprawę (choroby, szkodniki lub chwasty) nigdy nie składa się z organizmów identycznych pod względem genetycznym. Jedne z nich będą bardziej odporne na działanie środka ochrony roślin od innych. Organizmy z danej populacji niewrażliwe (odporne) na działanie danego preparatu rozmnażają się, przez co z czasem jest ich coraz więcej. Wpływa to na stopniowe zmniejszanie się skuteczności środka ochrony roślin w odniesieniu do coraz większej części danej populacji.
Powstawanie odporności
W ten sposób dochodzi do wytworzenia się odporności. Zawsze mamy zatem do czynienia z odpornością w ramach danej populacji, która jednak rozprzestrzenia się, gdy organizmy odporne się rozmnażają i stanowią coraz większą jej część. Dopiero wówczas mówimy więc o odporności.

Szybkość powstawania

Pewne okoliczności zwiększają szanse na wytworzenie się odporności na dany środek:
  • relatywnie wysoka liczba początkowa osobników odpornych w ramach danej populacji,
  • odporność monogeniczna (= gdy odporność danej odmiany na chorobę opiera się na jednym genie),
  • występowanie odporności krzyżowej na grupę środków ochrony roślin, do której zalicza się dany preparat,
  • duży potencjał rozrodczy powodujący izolację danej populacji,
  • duża zdolność do utrzymania się przy życiu odpornych organizmów,
  • stałe działanie środka ochrony roślin, na skutek czego organizmy atakujące uprawę nie są w stanie uciec,
  • stosowanie danego środka na dużej powierzchni, na skutek czego nie dochodzi do imigracji, a niewrażliwe organizmy są izolowane,
  • jednostronne stosowanie danego środka ochrony roślin (środki z innych grup odporności nie są prawie wcale stosowane),
  • korzystne warunki umożliwiające szybki rozwój populacji.

Zarządzanie odpornością — przeciwdziałanie jej

W razie stwierdzenia odporności w danej uprawie plantator może podjąć kilka kroków, by w jak największym stopniu ograniczyć szkody wśród roślin:
  • Niezwłocznie przerwać stosowanie środka ochrony roślin powodującego problem.
  • Skontaktować się ze specjalistą od ochrony roślin celem uzyskania dalszych porad na temat użycia innego środka ochrony roślin.

Zapobieganie odporności

Aby zapobiec rozwinięciu odporności przez daną roślinę, wymagane jest stosowanie wiele środków ochrony roślin. Dlatego też Ministerstwo Rolnictwa może zdecydować o niedopuszczeniu (ponownym) danego środka do użytku wyłącznie wówczas, gdy dostępnych pozostaje co najmniej pięć grup odporności. Jeżeli środek jest zastępowany przez środek alternatywny z tej samej grupy odporności, liczba tych grup nie zmniejsza się.

Wykaz grup odporności

Wykaz grup odporności środków ochrony roślin można znaleźć na następujących stronach internetowych:
  • IRAC (grupy odporności insektycydów)
  • HRAC (grupy odporności herbicydów)
  • FRAC (grupy odporności fungicydów)
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 
Dominika Strzempa
Pozostałe artykuły z Banku wiedzy
Czym jest integrowana ochrona roślin?
Konsumenci coraz bardziej interesują się produktami uprawianymi w ekologiczny sposób. Temu trendowi odpowiada stosowanie biologicznych środków ochrony roślin, w przypadku których ryzyko jest niewielkie lub też nie występuje wcale.
Jak używać feromonów jako środków ochrony roślin?
Istnieją różne rodzaje feromonów, a każdy z nich ma inne działanie: jeden stanowi przynętę, inny działa odpychająco. Wydzielane są w sposób nieświadomy, a reakcje na takie „komunikaty” następują w sposób automatyczny. 
Biologiczna ochrona roślin
Biologiczna ochrona roślin to szereg metod kontroli szkodników oraz zapobiegania i zwalczania chorób upraw. Dowiedz się, na czym polega!