Strona główna > Bank wiedzy

Dominika Strzempa
Product Manager Crop Protection |
13 kwietnia 2018

• Jak dbać o trzmiele
  • Dokarmianie trzmieli
  • Jak dbać o trzmiele gorącym latem?
  • Jak dbać o trzmiele jesienią i zimą?
    

Zawsze wybieraj do swojej uprawy trzmiele uznanych producentów lub dystrybutorów gwarantujących jakość, np. trzmiele Agrobio. Zawsze jednak sprawdzaj jakość dostarczonych uli samodzielnie przed ich zastosowaniem. Możesz skorzystać z przydatnego protokołu kontroli jakości trzmieli, który przygotowaliśmy. W razie stwierdzenia nieprawidłowości zgłoś je w ciągu 24 godzin, tylko szybkie zgłoszenie umożliwi nam adekwatną reakcję.  

Kwiaty bez śladów odwiedzenia przez trzmiele zawiązują owoce w 30%, natomiast te ze znakami pozostawionymi przez owady – od 83% do 100%. Dlatego trzeba regularnie sprawdzać zapylenie kwiatów. Jeśli ciemnych znaków na kwiecie jest mało, dokładamy uli. Jeśli kwiat jest za mocno „pogryziony” - zamykamy ule na kilka dni, lub pozwalamy im na pracę tylko kilka godzin dziennie, a w zamian za to dokarmiamy je pyłkiem. Robotnice, które mają dostęp do pyłku żyją średnio dwa razy dłużej, natomiast już niezbędny jest on larwom i królowej – do rozwoju kolonii.

Pestycydy lub chemiczna ochrona roślin i stosowanie trzmieli, nie zawsze idą w parze. Chemiczne środki ochrony roślin mogą mieć negatywny wpływ na populację trzmiela, a nawet całkowicie go zabić. Dlatego ważne jest, aby być dobrze poinformowanym o wpływie chemicznej ochrony upraw na biologię występującą w uprawie.

Istnieje wiele różnych rodzajów pestycydów. Niektóre z nich są nieselektywne wobec wszystkich organizmów; inne są selektywne. Środki nieselektywne zabijają nie tylko zwalczanego szkodnika, ale także eliminują trzmiele obecne w uprawie. W przeciwieństwie do tego selektywne środki zabijają tylko szkodniki i nie są szkodliwe dla trzmieli. Jeśli pomimo zastosowania biologii nadal musisz stosować pestycydy, weź pod uwagę następujące kwestie:

• Selektywne pestycydy mają niewielki lub żaden negatywny wpływ na trzmiele. Jeśli to możliwe, wybierz selektywny pestycyd.
• Jeśli stosowanie selektywnych pestycydów nie jest możliwe, wybierz wybiórcze zastosowanie (np. Polewanie lub podawanie środka poprzez system nawadniający) i środek ochrony roślin z krótkim okresem karencji. Nasi specjaliści od ochrony roślin mogą ci w tym doradzić.
• Trzmiele można tymczasowo usunąć z uprawy, gdy zaczniesz używać chemicznej ochrony roślin. Umieść ule trzmiela w pomieszczeniu o temperaturze 18–20 stopni Celsjusza na maksymalnie 2-3 dni (dłuższy okres spowoduje niedobór pyłku, co będzie miało negatywny wpływ na kolonię trzmielą).
• Przed użyciem chemicznych środków ochrony sprawdź także, jak długo pestycyd jest szkodliwy dla biologii twojej uprawy. Wiele pestycydów może mieć negatywny wpływ na trzmiele przez długi czas po ich zastosowaniu. Jak długo pestycyd jest szkodliwy, podano na etykiecie. Jeśli na etykiecie nie ma nic, działania niepożądane są nieznane.

Ważne jest, abyś miał wgląd w skutki uboczne pestycydu przed zastosowaniem go w uprawie. Ale skąd wiesz, z jakim produktem masz do czynienia i jakie są możliwe skutki uboczne tego produktu? Informacje te można znaleźć na etykiecie chemicznego środka ochrony roślin, ale można je również łatwo znaleźć w aplikacji Agrobío Effects, która jest dostępna na Androida. Aplikacja oferuje możliwość wyszukiwania według aktywnego składnika, nazwy handlowej, uprawy lub rodzaju produktu, po czym zobaczysz skutki uboczne produktu.

Trzmiele żywią się pyłkiem kwiatowym. Większą część potrzebnego im pyłku pobierają z kwiatów roślin, lecz w niektórych przypadkach nie jest to wystarczające. Niedobór pyłku ma negatywny wpływ na  owady, a więc także na efekt zapylania. Dlatego też w razie braków pyłku w roślinach należy dokarmiać trzmiele. Poniżej przedstawiamy sposób dokarmiania trzmieli krok po kroku:

• Napełnić pojemnik z miarką 55 mililitrami pyłku kwiatowego. To wystarczająca porcja pożywienia dla całej kolonii trzmieli na 5-6 dni.
• Otworzyć ul.
• Wsypać pyłek przez kratkę w rogu ula.
• Dopilnować, by pyłek nie pozostał na kratce.
• Zamknąć ul.
  

Wiosną i latem słońce bardzo silnie operuje, na skutek czego rośnie temperatura w szklarni i może dojść do przegrzewania się trzmieli. Ma to negatywny wpływ na zapylanie, a w najgorszym przypadku może spowodować nawet śmierć trzmieli. Dlatego też wiosną i latem należy pamiętać o kilku kwestiach, by zapobiec problemom z zapylaniem. Przedstawiamy je poniżej wraz ze wskazówkami. 

• Unikaj pełnego słońca — Zadbaj o to, by ule nie były ustawione w pełnym słońcu wiosną i latem. Ciepło sprawia bowiem, że owady szybciej się męczą. Przy temperaturze 28-32°C są mniej aktywne i mniej zapylają. Gdy temperatura osiąga 32°C lub więcej, całkowicie przestają latać.
• Umieść ule niżej — Umieszczenie uli wiosną i latem niżej w roślinach sprawi, że będzie do nich docierała mniejsza ilość światła słonecznego. W ten sposób tworzymy przyjaźniejsze warunki dla tych owadów, dzięki czemu będzie im łatwiej w ciepłe dni. 
• Cień — Wiosną i latem ustawiaj ule w zacienionym miejscu, by chronić je przed przegrzaniem. Jeżeli rośliny nie zapewniają wystarczającego cienia, trzeba stworzyć go sztucznie. W tym celu można użyć na przykład styropianu lub ustawić ule w skrzynkach. 
• Unikaj źródeł ciepła — W ciepłe dni unikaj źródeł ciepła i kontroluj, czy ule nie są ustawione zbyt blisko elementów grzewczych lub innych źródeł ciepła. Zamknij także przewody CO2 znajdujące się w promieniu dwóch metrów wokół uli. 
• Wprowadź większą liczbę trzmieli — Jak już powiedziano, w temperaturze od 28 do 32°C trzmiele stają się mniej aktywne. Wprowadzając większą liczbę trzmieli, zapewniasz zachowanie pożądanego efektu zapylania także w takich warunkach.
• Kompensuj straty — Ostatni punkt nie ma związku z przegrzewaniem, lecz również może spowodować problemy dotyczące zapylania. Wiosną wszystko wokół kwitnie. Część trzmieli opuści z tego powodu szklarnię i nie powróci do budek. Dlatego też od kwietnia wprowadzaj większą liczbę trzmieli, by skompensować tego rodzaju straty.

W uprawach oświetlonych jesienią i zimą wykorzystuje się sztuczne światło, by uzyskać lepszy efekt uprawowy. Ma ono jednak wpływ na trzmiele. Owady te nie są bowiem w stanie właściwie nawigować przy sztucznym świetle, gdyż nie ma w nim promieni UV. Na skutek tego trzmiele nie potrafią wrócić do ula i umierają. Dlatego też jesienią i zimą należy w przypadku upraw oświetlonych pamiętać o kilku kwestiach, by zapobiec wymieraniu trzmieli. Przedstawiamy je poniżej wraz ze wskazówkami. 

• Światło naturalne — Jesienią i zimą otwieraj ule wyłącznie, gdy dostępne jest naturalne światło. W zimie otwiera się je przeważnie między godziną 8 a 9 rano i zamyka ok. godziny 14-15. W bardzo ciemne dni można w ogóle rezygnować z otwierania uli.
• Śnieg i mgła — Mgła i śnieg sprawiają, że do szklarni trafia mniejsza ilość naturalnego światła, zaś pod wpływem śniegu światło to jest dodatkowo bardzo jasne. Ma to wpływ na zdolności orientacyjne trzmieli. Silna mgła lub śnieżyca może sprawić, że w ciągu jednego dnia stracisz 10-25% populacji tych owadów. Jeżeli zatem wiesz, że zbliża się mgła lub opady śniegu, uwzględnij to przy otwieraniu i zamykaniu uli.
  • Jeżeli rano jest mgliście, a ule nie zostały jeszcze otwarte, poczekaj z tym do momentu, aż mgła ustąpi
  • Gdy zapowiadane są opady śniegu w ciągu dnia, zadbaj o zamknięcie uli na ich czas.
  • Jeżeli mgły lub śnieżyce utrzymują się dłużej (2-3 dni), zaleca się dołożenie kilku dodatkowych uli z trzmielami celem kompensaty. Zadbaj, by na hektar przypadało pół ula z trzmielami.
• Umieść ule wyżej — Jesienią i zimą możesz także zdecydować się na umieszczenie uli wyżej w roślinach. W ten sposób będzie do nich wcześniej docierało światło słoneczne i trzmiele będą mogły maksymalnie je wykorzystać. Zmniejszy to także problemy tych owadów z widzeniem i orientacją w ciemniejsze dni. 
  • Jeżeli zdecydujesz się na umieszczenie uli wyżej, ważne jest oddzielenie ich od bezpośredniego światła słonecznego. Jeżeli tego nie zrobisz, będzie istniało ryzyko przegrzania się trzmieli w dni, gdy światło słoneczne będzie bardzo intensywne. Zadbaj o przeniesienie uli z powrotem niżej na czas — zrób to na początku lub w połowie marca (w zależności od ilości słońca).
• Rozmieść ule regularnie — Oprócz umieszczenia uli wyżej zaleca się także regularne rozmieszczenie ich wzdłuż głównej alejki. W ten sposób zapewniasz jak najkrótsze odległości, jakie owady muszą pokonywać. Zadbaj o to, by ule były dobrze widoczne z głównej alejki, by trzmiele mogły je bez trudu znaleźć.
• Umieść ule na końcach alejek — W przypadku szklarni z alejkami dłuższymi niż 70 metrów zaleca się, by jesienią i zimą umieszczać ule z trzmielami zarówno z przodu alejki, jak i z tyłu (przy fasadzie). W przypadku alejek dłuższych niż 130 metrów ul należy umieścić także w połowie. Ma to na celu zmniejszenie dystansu do pokonania przez owady. Umieść ule w połowie alejki i przy fasadzie u góry, by były one widoczne.
  

Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe.