Strona główna > Bank wiedzy

• Jak działają zraszacze nadkoronowe?
• Kiedy warto wybrać zraszanie nadkoronowe?
• Wady zraszaczy antyprzymrozkowych
• Alternatywne sposoby ochrony

Zasada działania zraszania nadkoronowego opiera się na ciągłym zraszaniu uprawy wodą, za pośrednictwem instalacji nawadniającej. Pozwala to na wytworzenie się cienkiej warstwy lodu na powierzchni rośliny, która stanowi barierę ochronną dla komórek wewnętrznych. Nieprzerwane dostarczanie wody powoduje, że warstwa lodu nie osiąga docelowej temperatury, dzięki czemu wewnętrzne komórki rośliny nie zamarzają. Ponadto, podczas zmiany stanu skupienia wody uwalniana jest dodatkowa energia, która ogrzewa uprawę. W ten sposób, zamarzanie jednego litra wody pozwala wygenerować około 80 kcal ciepła. Dodatkowym czynnikiem chroniącym uprawę jest korzystny mikroklimat, który wytwarza się wokół uprawy dzięki zraszaniu.

Te trzy elementy:

• ciepło wytwarzane wskutek zmiany stanu skupienia wody,
• mikro warstwa lodu, chroniąca komórki wewnętrzne,
• korzystny mikroklimat wokół uprawy,
• pozwalają na zabezpieczenie roślin i umożliwiają im bezszkodowe przetrwanie mroźnych dni.

Wykorzystanie zraszaczy nadkoronowych pozwala na ochronę upraw przed przymrozkami radiacyjnymi (konwekcyjnymi) do -7°C, a nawet -10°C.

Zraszanie nadkoronowe sprawdza się doskonale w wielu uprawach jagodowych oraz sadowniczych na otwartym terenie. Jednak nie w każdej uprawie możliwe jest jego zastosowanie. Warunkiem koniecznym jest dostęp gospodarstwa do źródła wody, które pozwoli na ciągłe podawanie jej do zraszaczy. Zaprzestanie zraszania podczas przymrozku mogłoby spowodować duże szkody. Jeśli w trakcie przymrozku woda przestaje być dostarczana do uprawy, warstewka lodu, która dotąd chroniła rośliny, zacznie silniej zamarzać i przekształcać się w grubą warstwę, skuwającą nie tylko powierzchnię, lecz również wewnętrzne komórki roślin. Taka sytuacja może doprowadzić do powstawania poważnych uszkodzeń, a nawet do obumierania roślin.

Aby temu zapobiec, należy:

• zadbać o ciągłą dostępność wody — dobrym rozwiązaniem będzie przeznaczenie na ten cel osobnego zbiornika,
• regularnie przeprowadzać przeglądy oraz konserwację instalacji – przerwanie zraszania może nastąpić nie tylko wskutek wyczerpania wody w zbiorniku, lecz również zatkania instalacji.

Decydując się na korzystanie ze zraszaczy nadkoronowych, należy pamiętać o tym, że wykonanie instalacji jest dość kosztowne i czasochłonne. Warto więc zaplanować jej wykonanie ze znacznym wyprzedzeniem, najlepiej w miesiącach zimowych lub jesiennych.

Choć zraszanie nadkoronowe to jedna z niewielu naprawdę skutecznych metod ochrony borówki amerykańskiej i innych upraw jagodowych lub sadowniczych, jej wykorzystanie wiąże się również z szeregiem niedogodności. Sama instalacja pochłania ogromne ilości wody, co nie tylko generuje dodatkowe koszty, lecz również powoduje zalanie terenu plantacji. Przez jakiś czas po przeprowadzaniu zraszania teren jest podmokły i błotnisty, co sprawia, że korzystanie z maszyn może być utrudnione. Ponadto, należy pamiętać, że długotrwałe zraszanie roślin może zwiększać ich podatność na choroby grzybicze, a także wypłukiwać zastosowane wcześniej pestycydy.

W przypadku, gdy korzystanie ze zraszaczy nadkoronowych nie jest możliwe, dobrą alternatywą może być wykorzystanie zamgławiaczy antyprzymrozkowych. Podobnie jak zraszacze, chronią one rośliny przed przymrozkami radiacyjnymi do około do -7°C. Mechanizm działania zamgławiaczy polega na wytworzeniu „chmury” mgły, która zabezpiecza przed wypromieniowaniem ciepła z uprawy i zatrzymuje je w pobliżu roślin. W ten sposób temperatura powietrza nie obniża się, nie powstają również niebezpieczne dla roślin zmrozowiska.

Największą zaletą zamgławiaczy antyprzymrozkowych jest relatywnie niski koszt. Aby skutecznie chronić rośliny przed przymrozkami, wystarczy sam zamgławiacz (koszt urządzenia oscyluje wokół kilkudziesięciu tysięcy złotych), ciągnik oraz gliceryna. Sam proces polega na objeżdżaniu plantacji ciągnikiem przewożącym zamgławiacz, co pozwala na wygenerowanie gęstej mgły, równomiernie okalającej całą plantację. Nie wymaga to wykonywania kosztownej instalacji, ani dostępu do dużej ilości wody, a z wykorzystaniem jednej maszyny można ochronić nawet 8 ha uprawy. Ponadto raz zakupiony zamgławiacz może być wykorzystany nie tylko do ochrony przed przymrozkami, lecz również do aplikacji środków ochrony roślin, dezynfekcji czy zamgławiania komór przechowalniczych. Jedynym ograniczeniem w stosowaniu zamgławiaczy jest bliskość dróg i ciągów komunikacyjnych. Zamgławianie w ich pobliżu może znacznie ograniczyć widoczności i stworzyć zagrożenie w ruchu drogowym, dlatego zaleca się, by zabieg przeprowadzać w odległości min. 100 m od dróg.

Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe.