Nawozy płynne w ogrodnictwie

Nawozy płynne stanowią alternatywę dla nawozów stałych. W ostatnich latach wykorzystanie nawozów płynnych w ogrodnictwie znacząco wzrosło ze względu na ich liczne zalety. Nawozy płynne łatwo się miesza i aplikuje. Zwykle są też łatwiej przyswajane przez uprawy niż nawozy stałe, ze względu na większą powierzchnię kontaktu i fakt, że nie wymagają uprzedniego rozpuszczenia. Warto pamiętać, że nawozy płynne powinny być stosowane, przechowywane i transportowane ze szczególną ostrożnością. Dowiedz się więcej w poniższym artykule. 


Nawozy płynne w ogrodnictwie
Michał Kumor
Sales Manager | 31 sierpnia 2023
Udostępnij artykuł
W poniższym artykule:

Rodzaje nawozów płynnych

Nawozy płynne stosowane są najczęściej na dwa sposoby:
  • dolistnie, poprzez oprysk,
  • poprzez fertygację, czyli podawanie wraz z wodą za pośrednictwem systemu nawadniającego.
Na podstawie różnic w aplikacji nawozów, dzielą się one na dwie grupy: nawozy płynne dolistne oraz nawozy płynne do fertygacji. 

Nawozy płynne dolistne

Nawozy płynne dolistne pozwalają na szybkie uzupełnienie składników odżywczych do roślin za pośrednictwem oprysku. Makro- i mikroelementy dostarczane są na powierzchnię liści, dzięki czemu niemal od razu po aplikacji nawozów znajdują dokładnie tam, gdzie są potrzebne. Taki rodzaj nawożenia doskonale sprawdza się w przypadku pojawienia się niedoborów składników odżywczych, zapewniając ich szybkie uzupełnienie. Nawozy dolistne stanowią również świetne rozwiązanie, jeśli poziom wchłaniania mikro- i makroskładników przez korzenie roślin jest nieoptymalny. Dolistne podanie składników odżywczych pozwala obejść system korzeniowy i dostarczyć roślinom niezbędnych pierwiastków mimo problemów w środowisku korzeniowym.

Nawozy płynne do fertygacji

Nawozy płynne do fertygacji to grupa nawozów, przeznaczona do podawania za pośrednictwem systemu nawadniającego. Nawozy płynne wyróżniają się także wyjątkową łatwością stosowania — szybko się je miesza i aplikuje. Zwykle są też łatwiej przyswajane przez uprawy niż nawozy stałe, ze względu na większą powierzchnię kontaktu i fakt, że nie wymagają wcześniejszego rozpuszczania.

Pakiety nawozów płynnych

Standardowy pakiet nawozów płynnych składa się na ogół z siedmiu lub ośmiu różnych nawozów. W porozumieniu z jednym z naszych specjalistów do spraw produktów można określić, jaki pakiet nawozów będzie najbardziej odpowiedni w danej sytuacji, biorąc pod uwagę techniki uprawy. Istotnymi czynnikami są przy tym: rodzaj uprawy i podłoże hodowlane, na którym uprawia się rośliny. Pakiet nawozów płynnych Fertigro składa się z następujących roztworów:

  • Fertigro CN — Azotan wapnia
  • Fertigro AN — Azotan amonu
  • Fertigro MN — Azotan magnezu
  • Fertigro CC — Chlorek wapnia
  • Fertigro SiL — Metakrzemian potasu
  • Fertifosk — Fosforyn potasu


Obliczanie roztworu odżywczego

Metoda obliczania potrzebnych ilości nawozów płynnych, różni się od metody obliczeniowej stosowanej w przypadku nawozów stałych. Przy nawozach płynnych punkt wyjścia stanowi stężenie różnych pierwiastków w ostatecznym roztworze odżywczym (w milimolach na litr). 

Jeśli punktem wyjścia jest 1000-litrowy zbiornik, w którym przygotowywany jest roztwór o stężeniu x 100, oznacza to, że stężenia pierwiastków w ostatecznym roztworze odżywczym trzeba pomnożyć następująco, aby obliczyć potrzebne ilości każdego pierwiastka w naczyniu A i B: 100 × 1000 = 100 000. Na przykład 13,5 mmol azotu azotanowego (NO3-) w roztworze odżywczym to: 13,5 × 100 × 1000 = 1 350 000 mmol = 1350 mol azotu azotanowego w naczyniu A i B.

W ten sposób, na podstawie żądanego stężenia w ostatecznym roztworze odżywczym, dla każdego pierwiastka można obliczyć, ile potrzeba określonego nawozu płynnego. Poniżej znajduje się przykład opracowanego schematu.

Standardowe schematy odżywiania i korygowanie

Na podstawie badania stwierdzono, jakie proporcje jonów w środowisku korzeni są konieczne do zapewnienia roślinie optymalnego odżywienia. Te optymalne proporcje zostały przełożone na standardowe roztwory odżywcze. Roztwory te mają skład pozwalający osiągać średnie wartości docelowe.

Podczas uprawy, w środowisku korzeni ciągle zmieniają się proporcje między składnikami odżywczymi (co do zasady, proporcje w roztworach odżywczych w zamkniętych systemach upraw zmieniają się szybciej, niż w systemach z otwartym drenażem). Często nie można tego przewidzieć, ponieważ jest to powiązane z wieloma czynnikami, takimi jak klimat, obciążenie rośliny czy stadium jej rozwoju. Z tego względu konieczna jest regularna kontrola składu roztworu odżywczego w środowisku korzeni. Pozwala to stwierdzić, czy konieczne jest skorygowanie roztworu odżywczego.

Bezpieczeństwo stosowania nawozów płynnych

Korzystając z nawozów płynnych należy pamiętać o zagrożeniach, które mogą wynikać z ich stosowania. Zwierają one często substancje, które jeśli nie są stosowane ostrożnie, mogą powodować niebezpieczne sytuacje dla użytkownika i środowiska. Stosując nawozy płynne należy podjąć środki niezbędne do zapobiegania zagrożeniom związanym z tymi produktami oraz mieć świadomość ryzyka, wynikającego z ich stosowania. Warto pamiętać, że nawozy płynne dzielą się na trzy grupy: substancje neutralne, kwasowe i zasadowe. Środki zapobiegawcze powinny być dostosowane do rodzaju substancji. 

Produkty neutralne

Produkty te są nieszkodliwe i nie powodują bezpośrednich obrażeń w kontakcie ze skórą lub oczami. Produkty te są zatem porównywalne z nawozami stałymi.
Produkty neutralne
Do produktów neutralnych należą:
  • Saletra wapniowa 
  • Saletra magnezowa (MN)
  • Saletra amonowa (AN)
  • Chlorek wapnia (CC)
  • Azotan wapnia (CN)
  • Siarczan magnezu (MSN)
  • Azotan magnezu (MN)

Produkty kwasowe

Wszystkie kwaśne produkty są zaklasyfikowane jako niebezpieczne i mogą powodować natychmiastowe poważne obrażenia ciała w kontakcie ze skórą lub oczami.
Produkty kwasowe
Do produktów kwasowych należą:
  • Kwas azotowy 38%
  • Kwas fosforowy 59%
  • Kwas siarkowy 96%
  • Siarczan potasu
UWAGA: Używając kwasów o wysokim stężeniu należy zachować wysoki stopień ostrożności z uwagi na wydzielanie się szkodliwych par. Stosować rękawice ochronne, odzież ochronną, ochronę oczu i twarzy.

Produkty zasadowe

Produkty te mogą być sklasyfikowane jako niebezpieczne i mogą powodować natychmiastowe poważne obrażenia w kontakcie ze skórą lub oczami.
Produkty zasadowe
Do produktów zasadowych należą:
  • Metakrzemian potasu (Fertigro Sil)
  • Super FK
  • Fertifosk
  • Fosforan monopotasowy (KFL)
  • Wodorotlenek potasu (KL-50)
  • Krzem (SiL)
  • Węglan potasu (KBL)

Reakcje pomiędzy nawozami

Niektóre substancje w postaci nierozcieńczonej mogą reagować ze sobą, powodując wytrącanie się osadu, ulatnianie gazów lub wytwarzanie ciepła. Aby zapobiec mieszaniu się preparatów, które wchodzą ze sobą w reakcję należy zastosować zbiorniki A i B.

W poniższej tabeli znajdziesz informację o substancjach, które wchodzą ze sobą w reakcje:
reakcje pomiędzy nawozami

Bezpieczna praca z nawozami płynnymi

Aby zapewnić sobie oraz swoim pracownikom bezpieczeństwo stosowania nawozów płynnych należy upewnić się, że w gospodarstwie stosowane są następujące zasady:
  • Wiedza na temat produktu i zawartej w nim substancji — brak wiedzy oraz właściwych informacji może prowadzić do błędnych decyzji momentach zagrożenia. Dlatego tak ważne jest, aby każdy, kto pracuje z tymi produktami, był świadomy ich właściwości. Najważniejszymi źródłami informacji o produktach są karty charakterystyki (MSDS).
  • Utrzymanie instalacji w optymalnym stanie — regularna konserwacja rur, złączek i zbiorników
  • Właściwa eksploatacja — korzystanie z elementów wyposażenia szklarni zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem (częstym nadużyciem w tej kwestii jest stosowanie wanny ociekowej jako zbiornika do przechowywania nawozów)
  • Stosowanie środków ochrony osobistej — ryzyko obrażeń ciała przy stosowaniu nawozów płynnych nie jest wysokie, jednak trzeba mieć świadomość, że zawsze może dojść do przypadkowego kontaktu ze szkodliwą substancją. Dlatego też konieczne jest podjęcie środków bezpieczeństwa. Najlepszym sposobem na to jest użycie środków ochrony osobistej: kombinezony ochronne, okulary ochronne, maski, rękawice, dostęp do czystej wody i prysznica dla oczu.

Praca z nawozami płynnymi

Piktogramamy CLP w punktach  

Przechowywanie nawozów płynnych

Oprócz prawidłowego stosowania nawozów płynnych, duże znaczenie z puntu widzenia bezpieczeństwa ma również kwestia ich przechowywania. Niewłaściwe przechowywanie nawozów płynnych może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, a w konsekwencji do problemów zdrowotnych pracowników, obrażeń ciała lub nawet wybuchów. Zasady dotyczące przechowywania nawozów płynnych wynikające z regulacji prawnej PGS31:
  • Instalacja wanny ociekowej — konieczne dla każdej postaci płynnego nawozu, w ilości większej niż 50 litrów
  • Oddzielne przechowywanie substancji, które mogą wchodzić ze sobą w reakcje
  • Zabezpieczone wejście do magazynu nawozów
  • Umieszczenie znaków ostrzegawczych, naklejek i oznaczeń CLP
  • Wyposażenie magazynu nawozów w gaśnicę o masie co najmniej 6 kg oraz zapewnienie dostępu do źródła wody i urządzenia do przemywania oczu.
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 

Nawozy płynne w ogrodnictwie

Nawozy płynne stanowią alternatywę dla nawozów stałych. W ostatnich latach wykorzystanie nawozów płynnych w ogrodnictwie znacząco wzrosło ze względu na ich liczne zalety. Nawozy płynne łatwo się miesza i aplikuje. Zwykle są też łatwiej przyswajane przez uprawy niż nawozy stałe, ze względu na większą powierzchnię kontaktu i fakt, że nie wymagają uprzedniego rozpuszczenia. Warto pamiętać, że nawozy płynne powinny być stosowane, przechowywane i transportowane ze szczególną ostrożnością. Dowiedz się więcej w poniższym artykule. 
Szukaj w Banku wiedzy 
Znajdź odpowiedzi na swoje pytanie w naszej bazie wiedzy. Ponad 500 artykułów napisanych przez naszych specjalistów.
Kategorie:
Michał Kumor
Michał Kumor
Sales Manager | 31 sierpnia 2023
Udostępnij artykuł
Nawozy płynne w ogrodnictwie
W poniższym artykule:

Rodzaje nawozów płynnych

Nawozy płynne stosowane są najczęściej na dwa sposoby:
  • dolistnie, poprzez oprysk,
  • poprzez fertygację, czyli podawanie wraz z wodą za pośrednictwem systemu nawadniającego.
Na podstawie różnic w aplikacji nawozów, dzielą się one na dwie grupy: nawozy płynne dolistne oraz nawozy płynne do fertygacji. 

Nawozy płynne dolistne

Nawozy płynne dolistne pozwalają na szybkie uzupełnienie składników odżywczych do roślin za pośrednictwem oprysku. Makro- i mikroelementy dostarczane są na powierzchnię liści, dzięki czemu niemal od razu po aplikacji nawozów znajdują dokładnie tam, gdzie są potrzebne. Taki rodzaj nawożenia doskonale sprawdza się w przypadku pojawienia się niedoborów składników odżywczych, zapewniając ich szybkie uzupełnienie. Nawozy dolistne stanowią również świetne rozwiązanie, jeśli poziom wchłaniania mikro- i makroskładników przez korzenie roślin jest nieoptymalny. Dolistne podanie składników odżywczych pozwala obejść system korzeniowy i dostarczyć roślinom niezbędnych pierwiastków mimo problemów w środowisku korzeniowym.

Nawozy płynne do fertygacji

Nawozy płynne do fertygacji to grupa nawozów, przeznaczona do podawania za pośrednictwem systemu nawadniającego. Nawozy płynne wyróżniają się także wyjątkową łatwością stosowania — szybko się je miesza i aplikuje. Zwykle są też łatwiej przyswajane przez uprawy niż nawozy stałe, ze względu na większą powierzchnię kontaktu i fakt, że nie wymagają wcześniejszego rozpuszczania.

Pakiety nawozów płynnych

Standardowy pakiet nawozów płynnych składa się na ogół z siedmiu lub ośmiu różnych nawozów. W porozumieniu z jednym z naszych specjalistów do spraw produktów można określić, jaki pakiet nawozów będzie najbardziej odpowiedni w danej sytuacji, biorąc pod uwagę techniki uprawy. Istotnymi czynnikami są przy tym: rodzaj uprawy i podłoże hodowlane, na którym uprawia się rośliny. Pakiet nawozów płynnych Fertigro składa się z następujących roztworów:

  • Fertigro CN — Azotan wapnia
  • Fertigro AN — Azotan amonu
  • Fertigro MN — Azotan magnezu
  • Fertigro CC — Chlorek wapnia
  • Fertigro SiL — Metakrzemian potasu
  • Fertifosk — Fosforyn potasu


Obliczanie roztworu odżywczego

Metoda obliczania potrzebnych ilości nawozów płynnych, różni się od metody obliczeniowej stosowanej w przypadku nawozów stałych. Przy nawozach płynnych punkt wyjścia stanowi stężenie różnych pierwiastków w ostatecznym roztworze odżywczym (w milimolach na litr). 

Jeśli punktem wyjścia jest 1000-litrowy zbiornik, w którym przygotowywany jest roztwór o stężeniu x 100, oznacza to, że stężenia pierwiastków w ostatecznym roztworze odżywczym trzeba pomnożyć następująco, aby obliczyć potrzebne ilości każdego pierwiastka w naczyniu A i B: 100 × 1000 = 100 000. Na przykład 13,5 mmol azotu azotanowego (NO3-) w roztworze odżywczym to: 13,5 × 100 × 1000 = 1 350 000 mmol = 1350 mol azotu azotanowego w naczyniu A i B.

W ten sposób, na podstawie żądanego stężenia w ostatecznym roztworze odżywczym, dla każdego pierwiastka można obliczyć, ile potrzeba określonego nawozu płynnego. Poniżej znajduje się przykład opracowanego schematu.

Standardowe schematy odżywiania i korygowanie

Na podstawie badania stwierdzono, jakie proporcje jonów w środowisku korzeni są konieczne do zapewnienia roślinie optymalnego odżywienia. Te optymalne proporcje zostały przełożone na standardowe roztwory odżywcze. Roztwory te mają skład pozwalający osiągać średnie wartości docelowe.

Podczas uprawy, w środowisku korzeni ciągle zmieniają się proporcje między składnikami odżywczymi (co do zasady, proporcje w roztworach odżywczych w zamkniętych systemach upraw zmieniają się szybciej, niż w systemach z otwartym drenażem). Często nie można tego przewidzieć, ponieważ jest to powiązane z wieloma czynnikami, takimi jak klimat, obciążenie rośliny czy stadium jej rozwoju. Z tego względu konieczna jest regularna kontrola składu roztworu odżywczego w środowisku korzeni. Pozwala to stwierdzić, czy konieczne jest skorygowanie roztworu odżywczego.

Bezpieczeństwo stosowania nawozów płynnych

Korzystając z nawozów płynnych należy pamiętać o zagrożeniach, które mogą wynikać z ich stosowania. Zwierają one często substancje, które jeśli nie są stosowane ostrożnie, mogą powodować niebezpieczne sytuacje dla użytkownika i środowiska. Stosując nawozy płynne należy podjąć środki niezbędne do zapobiegania zagrożeniom związanym z tymi produktami oraz mieć świadomość ryzyka, wynikającego z ich stosowania. Warto pamiętać, że nawozy płynne dzielą się na trzy grupy: substancje neutralne, kwasowe i zasadowe. Środki zapobiegawcze powinny być dostosowane do rodzaju substancji. 

Produkty neutralne

Produkty te są nieszkodliwe i nie powodują bezpośrednich obrażeń w kontakcie ze skórą lub oczami. Produkty te są zatem porównywalne z nawozami stałymi.
Produkty neutralne
Do produktów neutralnych należą:
  • Saletra wapniowa 
  • Saletra magnezowa (MN)
  • Saletra amonowa (AN)
  • Chlorek wapnia (CC)
  • Azotan wapnia (CN)
  • Siarczan magnezu (MSN)
  • Azotan magnezu (MN)

Produkty kwasowe

Wszystkie kwaśne produkty są zaklasyfikowane jako niebezpieczne i mogą powodować natychmiastowe poważne obrażenia ciała w kontakcie ze skórą lub oczami.
Produkty kwasowe
Do produktów kwasowych należą:
  • Kwas azotowy 38%
  • Kwas fosforowy 59%
  • Kwas siarkowy 96%
  • Siarczan potasu
UWAGA: Używając kwasów o wysokim stężeniu należy zachować wysoki stopień ostrożności z uwagi na wydzielanie się szkodliwych par. Stosować rękawice ochronne, odzież ochronną, ochronę oczu i twarzy.

Produkty zasadowe

Produkty te mogą być sklasyfikowane jako niebezpieczne i mogą powodować natychmiastowe poważne obrażenia w kontakcie ze skórą lub oczami.
Produkty zasadowe
Do produktów zasadowych należą:
  • Metakrzemian potasu (Fertigro Sil)
  • Super FK
  • Fertifosk
  • Fosforan monopotasowy (KFL)
  • Wodorotlenek potasu (KL-50)
  • Krzem (SiL)
  • Węglan potasu (KBL)

Reakcje pomiędzy nawozami

Niektóre substancje w postaci nierozcieńczonej mogą reagować ze sobą, powodując wytrącanie się osadu, ulatnianie gazów lub wytwarzanie ciepła. Aby zapobiec mieszaniu się preparatów, które wchodzą ze sobą w reakcję należy zastosować zbiorniki A i B.

W poniższej tabeli znajdziesz informację o substancjach, które wchodzą ze sobą w reakcje:
reakcje pomiędzy nawozami

Bezpieczna praca z nawozami płynnymi

Aby zapewnić sobie oraz swoim pracownikom bezpieczeństwo stosowania nawozów płynnych należy upewnić się, że w gospodarstwie stosowane są następujące zasady:
  • Wiedza na temat produktu i zawartej w nim substancji — brak wiedzy oraz właściwych informacji może prowadzić do błędnych decyzji momentach zagrożenia. Dlatego tak ważne jest, aby każdy, kto pracuje z tymi produktami, był świadomy ich właściwości. Najważniejszymi źródłami informacji o produktach są karty charakterystyki (MSDS).
  • Utrzymanie instalacji w optymalnym stanie — regularna konserwacja rur, złączek i zbiorników
  • Właściwa eksploatacja — korzystanie z elementów wyposażenia szklarni zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem (częstym nadużyciem w tej kwestii jest stosowanie wanny ociekowej jako zbiornika do przechowywania nawozów)
  • Stosowanie środków ochrony osobistej — ryzyko obrażeń ciała przy stosowaniu nawozów płynnych nie jest wysokie, jednak trzeba mieć świadomość, że zawsze może dojść do przypadkowego kontaktu ze szkodliwą substancją. Dlatego też konieczne jest podjęcie środków bezpieczeństwa. Najlepszym sposobem na to jest użycie środków ochrony osobistej: kombinezony ochronne, okulary ochronne, maski, rękawice, dostęp do czystej wody i prysznica dla oczu.

Praca z nawozami płynnymi

Piktogramamy CLP w punktach  

Przechowywanie nawozów płynnych

Oprócz prawidłowego stosowania nawozów płynnych, duże znaczenie z puntu widzenia bezpieczeństwa ma również kwestia ich przechowywania. Niewłaściwe przechowywanie nawozów płynnych może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, a w konsekwencji do problemów zdrowotnych pracowników, obrażeń ciała lub nawet wybuchów. Zasady dotyczące przechowywania nawozów płynnych wynikające z regulacji prawnej PGS31:
  • Instalacja wanny ociekowej — konieczne dla każdej postaci płynnego nawozu, w ilości większej niż 50 litrów
  • Oddzielne przechowywanie substancji, które mogą wchodzić ze sobą w reakcje
  • Zabezpieczone wejście do magazynu nawozów
  • Umieszczenie znaków ostrzegawczych, naklejek i oznaczeń CLP
  • Wyposażenie magazynu nawozów w gaśnicę o masie co najmniej 6 kg oraz zapewnienie dostępu do źródła wody i urządzenia do przemywania oczu.
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 
Michał Kumor
Jak zapobiegać wytrącaniu się nawozów w zbiornikach?
Wytrącanie się nawozów w zbiorniku sprawia, że substancje odżywcze nie są już przyswajalne przez roślinę. Ponadto wytrącanie powoduje również zatkanie filtra w zbiorniku i pociąga za sobą szereg konsekwencji. Dlatego tak ważne jest, aby zapobiegać wytrącaniu w pojemnikach na nawóz.
Jak skalibrować miernik EC?
EC-metr jest ważnym narzędziem do sprawdzania oraz dostosowywania strategii i harmonogramu nawożenia. Należy pamiętać, że wraz z użytkowaniem urządzenia, zużywająca się elektroda EC-metru może spowodować błędy pomiarowe. Dowiedz się jak ponownie skalibrować miernik EC. 

Jak ustalić harmonogram nawożenia roślin?
Dla uzyskania optymalnego rezultatu ważne jest, aby stosować harmonogram nawożenia dostosowany do potrzeb danej uprawy. Dla każdego rodzaju upraw dostępny jest podstawowy harmonogram. Na tej podstawie nasi specjaliści od pielęgnacji roślin mogą w razie potrzeby wspólnie z Państwem obliczyć dostosowany schemat nawożenia.