Biała plamistość liści borówki

Biała plamistość liści borówki zaburza asymilację krzewów co hamuje rozwój, a pośrednio wpływa na obniżenie owocowania. Rzadziej objawy są widoczne na pędach oraz owocach. Choroba jest dość łatwa do rozpoznania. Kluczem, podobnie jak w przypadku innych patogenów, jest szybka reakcja i zastosowanie odpowiedniego środka ochrony. Jak skutecznie poradzić sobie z problemem?

Biała plamistość liści borówki
Dominika Strzempa
Product Manager Crop Protection |
17 lipca 2023 | czas czytania: 4 min.
Udostępnij artykuł
W poniższym artykule:

Rozpoznawanie białej plamistości liści borówki

Biała plamistość liści borówki to w Polsce stosunkowo nowa i słabo poznana choroba grzybowa wywoływana przez Septoria albopunctata. Jest występowanie po raz pierwszy odnotowano w 2002 roku na odmianach 'Darrow’, 'Jersey’ i 'Herbert’. Skutkiem występowania choroby jest zaburzenie wzrostu i rozwoju borówek. Grzyb zmniejsza powierzchnię asymilacyjną. W rezultacie uzyskuje się mniejszy plon. Z kolei sadzonki w szkółce mają niższą wartość handlową. Biała plamistość liści borówki ma jednak znacznie mniejsze znaczenie gospodarcze w porównaniu z antraknozą, zgnilizną podstawy pędu i korzeni czy szarą pleśnią. Z reguły nie prowadzi do zamierania roślin. Natomiast osłabia je, przez co są bardziej podatne na inne niekorzystne czynniki (choroby, szkodniki, mróz, itp.).

Biała plamistość liści borówki — objawy

  • Na liściach występują drobne plamy (zwykle do 6 mm średnicy). W środku są białoszare, ale na zewnątrz mają czerwono-brunatną (lub ciemnofioletową), później prawie czarną obwódkę. Początkowo plamy są pojedyncze, z czasem ich liczba zwiększa się i zlewa.
  • W kolejnej fazie rozwoju grzyba na powierzchni plam pojawiają się ciemne, brunatne owocniki.
  • Mocniej porażone liście zamierają i przedwcześnie opadają.
  • U sadzonek objawy często są nasilone na liściach młodych pędów.
  • Czasem przebarwienia występują także na pędach i owocach (zapadnięte plamy).

Występowanie białej plamistości liści borówki

Grzyby Septoria występują u różnych grup roślin. Są rozprzestrzenione w uprawach. Wywołują septoriozy, których objawami są różnorodne plamistości liści. Natomiast konkretny gatunek Septoria albopunctata jest typowy dla borówki wysokiej. Największe szkody powoduje w szkółkach.

Rozwój białej plamistości liści borówki

Septoria albopunctata zimuje na porażonych, opadłych liściach oraz w ściółce. Warunki sprzyjające do rozwoju grzyba to wysoka wilgotność powietrza oraz wysoka temperatura (24-28°C). Z tego względu infekcje są nasilone w uprawach pod osłonami. Zarodniki rozprzestrzeniają się wraz z wiatrem oraz wodą.

Zapobieganie białej plamistości liści borówki

Białej plamistości liści borówki, podobnie jak innym chorobom grzybowym, można zapobiegać przez szeroko zakrojone działania profilaktyczne. Niektóre zabiegi natomiast pozytywnie wpływają na kondycję roślin i tym samym osłabiają przebieg choroby. Najważniejsze metody ochrony:
  • Zakup zdrowego, kwalifikowanego materiału szkółkarskiego.
  • Odpowiednia rozstawa sadzenia. Nadmierne zagęszczenie sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób.
  • Opadłe liście powinno się usuwać z plantacji czy szkółki. To potencjalne źródła infekcji Septoria albopunctata w kolejnym sezonie.
  • Zrównoważone nawożenie borówki, które pozytywnie wpływa na jej kondycje. Unikanie nadmiernego nawożenia azotem (to osłabia ściany komórkowe tkanek, przez co patogeny łatwiej wnikają przez nie).
  • Dbanie o optymalne pH podłoża.
  • Regularne wietrzenie – w przypadku upraw w tunelach.
  • Unikanie moczenia nadziemnych organów podczas nawadniania.

Zwalczanie białej plamistości liści borówki

Biała plamistość liści borówki jest łatwa do wyeliminowania w początkowej fazie rozwoju, natomiast bardzo trudna do usunięcia w późniejszych. W przypadku silnych infekcji szkodliwe symptomy często występują w kolejnych latach. Dlatego najlepiej stosować fungicydy zapobiegawczo. Zazwyczaj z chorobą walczy się przy okazji zapobiegania/zwalczania groźniejszych patogenów. Zwyczajowo stosuje się fungicydy miedziowe. W USA, w kraju, w którym problem z Septoria albopunctata jest znacznie większy stosuje się również preparaty oparte na wodorowęglanie potasu. Do pierwszej grupy należy m.in. Miedzian 50 WP, do drugiej Vitisan. Na rynku brakuje środków ochrony, które są konkretnie zarejestrowane do zwalczania białej plamistości liści borówki. Stosuje się więc typowe preparaty na choroby borówki, np. Zato 50WG, Scalaczy  Switch 62,5 WG. Warto korzystać z nich naprzemiennie, tj. wybierać takie, które zawierają inną substancję aktywnie czynną niż była użyta poprzednio. To ogranicza ryzyko nabycia odporności przez patogenu.

Biała plamistość liści borówki nie należy do grupy najgroźniejszych chorób, jednak może powodować odczuwalne straty ekonomiczne. Grzyb często stanowi problem także w kolejnych sezonach, pośrednio wpływa na obniżenie plonu, a przy tym przez obniżenie odporności krzewów przyczynia się do występowania innych problemów.

Opryski i preparaty

Zdjęcia wykorzystane w niniejszym artykule zostały zamieszczone dzięki uprzejmości Plantpress Sp. z o.o, wydawcy portalu sad24.pl.
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 
Pozostałe artykuły z Banku wiedzy

Biała plamistość liści borówki

Biała plamistość liści borówki zaburza asymilację krzewów co hamuje rozwój, a pośrednio wpływa na obniżenie owocowania. Rzadziej objawy są widoczne na pędach oraz owocach. Choroba jest dość łatwa do rozpoznania. Kluczem, podobnie jak w przypadku innych patogenów, jest szybka reakcja i zastosowanie odpowiedniego środka ochrony. Jak skutecznie poradzić sobie z problemem?
Szukaj w Banku wiedzy 
Znajdź odpowiedzi na swoje pytanie w naszej bazie wiedzy. Ponad 500 artykułów napisanych przez naszych specjalistów.
Dominika Strzempa
Dominika Strzempa
Product Manager Crop Protection | 17 lipca 2023 | czas czytania: 4 min.
Udostępnij artykuł
Biała plamistość liści borówki
W poniższym artykule:
Biała plamistość borówki
Rodzaj choroby:    grzybowa
Patogen:                 Septoria albopunctata
Objawy:                  drobne, białoszare plamy z ciemną obwódką
Uprawy:                  borówka wysoka
Warunki rozwoju:   24 - 28°C, wysoka wilgotność powietrza
Występowanie:
123456789101112

Rozpoznawanie białej plamistości liści borówki

Biała plamistość liści borówki to w Polsce stosunkowo nowa i słabo poznana choroba grzybowa wywoływana przez Septoria albopunctata. Jest występowanie po raz pierwszy odnotowano w 2002 roku na odmianach 'Darrow’, 'Jersey’ i 'Herbert’. Skutkiem występowania choroby jest zaburzenie wzrostu i rozwoju borówek. Grzyb zmniejsza powierzchnię asymilacyjną. W rezultacie uzyskuje się mniejszy plon. Z kolei sadzonki w szkółce mają niższą wartość handlową. Biała plamistość liści borówki ma jednak znacznie mniejsze znaczenie gospodarcze w porównaniu z antraknozą, zgnilizną podstawy pędu i korzeni czy szarą pleśnią. Z reguły nie prowadzi do zamierania roślin. Natomiast osłabia je, przez co są bardziej podatne na inne niekorzystne czynniki (choroby, szkodniki, mróz, itp.).

Biała plamistość liści borówki — objawy

  • Na liściach występują drobne plamy (zwykle do 6 mm średnicy). W środku są białoszare, ale na zewnątrz mają czerwono-brunatną (lub ciemnofioletową), później prawie czarną obwódkę. Początkowo plamy są pojedyncze, z czasem ich liczba zwiększa się i zlewa.
  • W kolejnej fazie rozwoju grzyba na powierzchni plam pojawiają się ciemne, brunatne owocniki.
  • Mocniej porażone liście zamierają i przedwcześnie opadają.
  • U sadzonek objawy często są nasilone na liściach młodych pędów.
  • Czasem przebarwienia występują także na pędach i owocach (zapadnięte plamy).

Występowanie białej plamistości liści borówki

Grzyby Septoria występują u różnych grup roślin. Są rozprzestrzenione w uprawach. Wywołują septoriozy, których objawami są różnorodne plamistości liści. Natomiast konkretny gatunek Septoria albopunctata jest typowy dla borówki wysokiej. Największe szkody powoduje w szkółkach.

Rozwój białej plamistości liści borówki

Septoria albopunctata zimuje na porażonych, opadłych liściach oraz w ściółce. Warunki sprzyjające do rozwoju grzyba to wysoka wilgotność powietrza oraz wysoka temperatura (24-28°C). Z tego względu infekcje są nasilone w uprawach pod osłonami. Zarodniki rozprzestrzeniają się wraz z wiatrem oraz wodą.

Zapobieganie białej plamistości liści borówki

Białej plamistości liści borówki, podobnie jak innym chorobom grzybowym, można zapobiegać przez szeroko zakrojone działania profilaktyczne. Niektóre zabiegi natomiast pozytywnie wpływają na kondycję roślin i tym samym osłabiają przebieg choroby. Najważniejsze metody ochrony:
  • Zakup zdrowego, kwalifikowanego materiału szkółkarskiego.
  • Odpowiednia rozstawa sadzenia. Nadmierne zagęszczenie sprzyja rozprzestrzenianiu się chorób.
  • Opadłe liście powinno się usuwać z plantacji czy szkółki. To potencjalne źródła infekcji Septoria albopunctata w kolejnym sezonie.
  • Zrównoważone nawożenie borówki, które pozytywnie wpływa na jej kondycje. Unikanie nadmiernego nawożenia azotem (to osłabia ściany komórkowe tkanek, przez co patogeny łatwiej wnikają przez nie).
  • Dbanie o optymalne pH podłoża.
  • Regularne wietrzenie – w przypadku upraw w tunelach.
  • Unikanie moczenia nadziemnych organów podczas nawadniania.

Zwalczanie białej plamistości liści borówki

Biała plamistość liści borówki jest łatwa do wyeliminowania w początkowej fazie rozwoju, natomiast bardzo trudna do usunięcia w późniejszych. W przypadku silnych infekcji szkodliwe symptomy często występują w kolejnych latach. Dlatego najlepiej stosować fungicydy zapobiegawczo. Zazwyczaj z chorobą walczy się przy okazji zapobiegania/zwalczania groźniejszych patogenów. Zwyczajowo stosuje się fungicydy miedziowe. W USA, w kraju, w którym problem z Septoria albopunctata jest znacznie większy stosuje się również preparaty oparte na wodorowęglanie potasu. Do pierwszej grupy należy m.in. Miedzian 50 WP, do drugiej Vitisan. Na rynku brakuje środków ochrony, które są konkretnie zarejestrowane do zwalczania białej plamistości liści borówki. Stosuje się więc typowe preparaty na choroby borówki, np. Zato 50WG, Scalaczy  Switch 62,5 WG. Warto korzystać z nich naprzemiennie, tj. wybierać takie, które zawierają inną substancję aktywnie czynną niż była użyta poprzednio. To ogranicza ryzyko nabycia odporności przez patogenu.

Biała plamistość liści borówki nie należy do grupy najgroźniejszych chorób, jednak może powodować odczuwalne straty ekonomiczne. Grzyb często stanowi problem także w kolejnych sezonach, pośrednio wpływa na obniżenie plonu, a przy tym przez obniżenie odporności krzewów przyczynia się do występowania innych problemów.

Opryski i preparaty

Zdjęcia wykorzystane w niniejszym artykule zostały zamieszczone dzięki uprzejmości Plantpress Sp. z o.o, wydawcy portalu sad24.pl.
Skontaktuj się z nami! 
Potrzebujesz porady? Wypełnij formularz kontaktowy! Nasz specjalista skontaktuje się z Tobą tak szybko, jak to możliwe. 
Dominika Strzempa
Pozostałe artykuły z Banku wiedzy
Antraknoza borówki amerykańskiej
Antraknoza zalicza się do chorób, które porażają różne organy borówki amerykańskiej. W dodatku w niektórych przypadkach jej przebieg jest niewidoczny. Symptomy pokazują się dopiero w czasie zawiązywania owoców. Jest więc „zmienna” pod tym względem.
Szara pleśń borówki
Szara pleśń występuje powszechnie na borówce amerykańskiej i jest uważana za najgroźniejszą chorobę grzybową u tego gatunku. Patogen poraża wszystkie nadziemne części. Rezultatem jest znaczące obniżenie wysokości i jakości plonu.